Bog'liq 2-Mavzu.Yo‘llarini ekspluatatsiya qilishni boshqarish.
Ular 2 ta asosiy guruxga bo‘linadi. 1.
Avtomobillar oqimi dinamik modeliga asoslangan nazariya.
2.
Extimollika asoslangan nazariya.
Yo‘lning o‘tkazuvchanlik qobiliyati ma’lum bir vaqt ichida yo‘ldan qancha
avtomobil o‘tishi mumkinligi. Bu avtomobillarni tezligiga va yo‘l xarakatining
uyishtirilganligiga bog‘liq. Shunga asosan qo‘yidagi o‘tkazuvchanlik qobiliyatlarini
yo‘llarda ko‘rish mumkin:
1.
Eng ko‘p o‘tkazuvchanlik qobiliyati, yo‘l gorizontal bo‘lib, xech qanday qiyaligi
bo‘lmaganda, yakka avtomobillar nazariyasi bo‘yicha o‘tish mumkinligi.
2.
Amaliy mavjud o‘tkazuvchanlik qobiliyati.
Ob-xavo qulay paytida yo‘lni biror qismini o‘tkazuvchanlik qobiliyati, chunki
ob-xavoni o‘zgarishi yo‘ldan foydalanishda avtomobillarni turiga binoan yo‘lni
biror qismidagi o‘tkazuvchanlik qobiliyati o‘zgarib turishi mumkin.
Yo‘lning o‘tkazuvchanlik qobiliyati, tezlik yuqori bo‘lganda yo‘lni biror
bo‘lagidagi bir tomonga xarakatlanuvchi avtomobillarning 1 soat ichidagi miqdori.
уз хав ол ор ут l l f i К K V V V L v N
254
6
.
3
1000
1000
2
1
K
orka
– tormozni foydalanish xolati koeffisiyenti;
K
ol
– oldingi avtomobilning foydalanish koeffisiyenti;
l
xav
– xavfsiz masofa;
l
uz
– avtomobil uzunligi.
3
2
1
l l l S l S L n
Agarda oldinda ketayotgan avtomobil to‘satdan to‘xtab saqladi desak, yoki
oldindagi avtomobildan biror quti tushib ketdi, u xolda
булади
0
олд К
сут авт l l f i v К v V N уз хов орк ут /
;
254
6
.
3
1000
2
1
bu xolda tezlik oshgan sayin o‘tkazuvchanlik kamayib boradi.
Agar ikkala avtomobilni tormozlari bir xil ishlasa, K
orq
= K
old
сут авт l l v V N ут /
;
6
.
3
1000
4
3
2
SHNQ da Xorashilov Ye.F. kuzatishlariga asosan quyidagi o‘tkazuvchanlik
qobiliyati beriladi.
2.2-jadval
