-MA’RUZA: SHLAKLI PEMZA VA KO‘PCHIGAN PERLIT ISHLAB




Download 2,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/145
Sana21.12.2023
Hajmi2,95 Mb.
#125770
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   145
Bog'liq
BETON TOLDIRUVCHILARI TEXNOLOGIYASI UM Хайдаролв НK

14-MA’RUZA: SHLAKLI PEMZA VA KO‘PCHIGAN PERLIT ISHLAB 
CHIQARISH 
Shlakli pemza xom ashyosi
Shlakli pemza asosan domna shlaklaridan olinadi, ko‘milgan shlaklar emas 
(bunday shlaklarni qayta eritish kerak bo‘ladi), balki bevosita domna pechlaridan 
chiqgan qizigan – suyuq xolatdagi shlak eritmasi qayta ishlanadi. Tannarxiga 
to‘xtaladigan bo‘lsak shlakli pemza – eng arzon sun'iy g‘ovak to‘ldiruvchi 
hisoblanadi, tabiiyki, shlakli pemza bevosita metallurgiya sanoati rivojlangan 
xududlarda ishlab chiqariladi[4]. 
Shlakli pemza ishlab chiqarishning bir nechta usullari mavjud bo‘lib, 
ularning barchasi shlak eritmasini suv yordamida qayta ishlashga asoslangan.
Shlak eritmasining (1300
0
S haroratgacha) suv bilan bog‘lanishda qaynab, par 
hosil bo‘ladi. Par pufakchalari shlak eritmasidan erkin chiqa olmaydi, chunki 
eritmani sovitishda uning qovushqoqligi ortadi. Natijada u shishadi, ko‘pchiydi va 
yacheykali strukturaga ega bo‘lgan g‘ovaklashgan massaga aylanadi. Bu jarayonda 
asosiy e'tibor shlakning kimyoviy tarkibiga, shlak eritmasining qovushqoqligi
tashqi cho‘zilishini ifodalovchi singan gazlar miqdoriga beriladi.
Shlak pemza chaqiq toshini sanoatda ishlab chiqarishning to‘rtta usuli 
mavjud:
Hovuzda olish usuli shlakli pemzani ishlab chiqarish quyidagicha amalga 
oshiriladi. Shlak eritmasi shlak uzatuvchi cho‘michda osti olovga bardoshli 
material bilan qoplangan vannadan iborat to‘nkaruvchi hovuzga ko‘pchitish uchun 
solinadi.
Hovuz sig‘imi (16,5 m
3
) shlak uzatuvchi cho‘michdagi eritmani birdaniga 
qabul qilish imkonini beradi. Hovuzning ostidagi teshikdan suv beriladi va uning 
fontanli tomchilariga shlak eritmasi quyiladi.
Shlak eritmasi ko‘pchiydi va qotadi, hovuz tagiga cho‘kib, bo‘laklar shaklida 
soviydi, shundan so‘ng bu massa maydalanadi va fraksiyalarga elanib ajratiladi. 
Ishlab chiqarish sikli cho‘michda shlak eritmasini hovuzga quyish va to‘ldirish, 
ko‘pchishi (1,5-2 minut), sovishi va kristallanishi (suv quymagan holda), hovuzni 


54 
bo‘shatish va uni keyingi siklga tayyorlash 15-20 minutni tashkil etadi. Olingan 
shlakli pemzaning hajmi 25m
3
gacha tashkil etadi. Shlak eritmasining 
g‘ovaklashtirish rejimini uning tarkibini o‘zgarishiga qarab tartibga solish 
mumkin.
Xandaq-sachratish usuli o‘ta sodda hisoblanadi. Shlak eritmasi xandaqqa 
tushishidan oldin olovga bardoshli qoplamali trubadan uzatilayotgan suv ta'siriga 
uchraydi, ko‘pchiydi va handaq tubiga yig‘iladi. Sovigan shlak ekskavatorda qayta 
ishlanib maydalashga uzatiladi va undan so‘ng elanib fraksiyalarga ajratiladi.
Biroq bu usulda shlakli pemza ishlab chiqarish istiqbolli emas, chunki 
olingan mahsulotning sifati past va strukturasi bir jinsli bo‘lmaydi.

Download 2,95 Mb.
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   145




Download 2,95 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



-MA’RUZA: SHLAKLI PEMZA VA KO‘PCHIGAN PERLIT ISHLAB

Download 2,95 Mb.
Pdf ko'rish