2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Download 7.59 Mb. Pdf ko'rish
bet	62/286
Sana	28.02.2023
Hajmi	7.59 Mb.
	#43838

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 286

Bog'liq
1.Osimlikshunoslik darslik
individual loyiha 1, ma\'naviyatshunoslik fanidan mustaqil ishi, 24,25-20 ТМО, Bo\'sh o`zlashtiruvchi

Ekish muddati.

O„g„itlash. Kuzgi bug„doy yerning unumdorligiga talabchan bo„ladi.
Rejalashtirilgan hosilni olish uchun yerga solinadigan o„g„itlar me‟yori
agrokimyoviy kartogramma ma‟lumotlariga asosan yerlardan hosil bilan chiqib
ketadigan oziq moddalar, ekin o„zlashtiradigan oziq elementlar va yerga solingan
o„g„it miqdoriga qarab aniqlanadi.
Kuzgi bug„doy azotga juda talabchan bo„ladi. U nay o„rash va boshoqlanish
davrida azotni o„sishining dastlabki 4-5 chi haftasida, fosforni va o„suv davrining
boshidan gullagunga qadar, kaliyni ko„p talab qiladi. Fosforli va kaliyli o„g„itlar
kuzgi bug„doyning qishga chidamliligini oshiradi, donning yetilishini tezlashtiradi.
Poyaning yotib qolishidan va turli zamburug„ kasalliklaridan saqlaydi. Ko„p
miqdorda azotli o„g„itlar solinganda tuplanish muddati uzayib, poyalardagi
boshoqlar bir vaqtda yetilmaydi.
O„zbekiston «G„alla» ilmiy ishlab chiqarish birlashmasi ma‟lumotlariga
qaraganda kuzgi donli ekinlarga sug„oriladigan yerlarda quyidagi miqdorda o„g„it
berilishi kerak: azot 180-200 kg/ga, fosfor 90-110 va kaliy 60-90 kg/ga. Lekin,
unumdorligi past bo„lgan tuproqlarda bu miqdor 10-15% ga ko„paytiriladi.
Ko„rsatilgan yillik miqdor bir necha muddatlarda ekishdan oldin va o„simliklarning

95
o„sish davrida oziqlantirishda beriladi. Sug„oriladigan yerlarda ekishdan oldin 30
kg/ga azot, 90 kg/ga fosfor va 60 kg/ga kaliy beriladi. Shu bilan bir vaqtda
gektariga 10-12 t/ga go„ng solinadi. Ekish davrida o„g„it solinmagan maydonlarda
azot, fosfor va kaliy qiska muddat ichida ekishdan keyin yoki maysa hosil
qilganda, umuman o„g„itlar fevral oyidan kechiktirilmasdan solinishi kerak.
Qolgan o„g„itlarni teng ikkiga bo„lib, ikki marta oziqlantirishda solinadi. Birinchi
oziqlantirish ertagi muddatlarda, ya‟ni o„simliklarning tuplanish davrida berilishi
kerak. Bu muddat o„simliklarning rivojlanishiga qarab kuzgi-qishki yoki qishki-
bahorgi muddatlarga to„g„ri kelishi mumkin. Ikkinchi oziqlantirish o„simliklarning
nay o„rash davriga to„g„ri keladi. Oziqlantirishdan keyin maydonlarni sug„orish
zarur. O„g„itlarning samaradorligini oshirish maqsadida ularni optimal
muddatlarda, yuqori sifatli o„tkazish zarur.
Ekish muddati.

Kuzgi bug„doyni maqbul muddatlarda ekish katta
ahamiyatga ega. Kuzgi bug„doyni sug„oriladigan yerlarda lalmi yerlarga nisbatan
ertagi muddatlarda ekish kerak. Chunki, bunday yerlar suv bilan ta‟minlangan
bo„lib, urug„ ekilgandan so„ng, sug„orish natijasida maysalarni undirib olish
mumkin. Ertagi muddatlarda ekilgan bug„doy kuzda maysa hosil qiladi sovuq
tushgunga qadar o„simliklar tuplanib ulguradi. Bunday o„simliklar sovuqqa
chidamli bo„ladi. Shuning uchun kuzda bug„doyning oktyabr oyida maysalanishi
va oktyabr, noyabr oylarining oxirigacha tuplanish va shu rivojlanish davrida
qishlashi ko„zda tutilishi kerak.
Shuni hisobga olgan holda kuzgi bug„doyning ekish uchun qulay muddatlari
Shimoliy viloyatlar (Qoraqalpog„iston Respublikasi, Xorazm viloyati) uchun
sentyabr oyining birinchi va ikkinchi o„n kunligi, Markaziy viloyatlar uchun
sentyabrning so„nggi o„n kuni oktyabr oyining boshlari va Janubiy viloyatlar
uchun esa oktyabrning ikkinchi o„n kunligi hisoblanadi.
Lalmikor yerlarda kuzgi don ekinlar kuzgi yog„ingarchiliklardan keyin,
ya‟ni aksariyat viloyatlarda oktyabr oyining ikkinchi yarimlarida ekilishi kerak.

Download 7.59 Mb.

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 286

Download 7.59 Mb.

Pdf ko'rish