• Yorug„likka talabi
  • Sho„rga chidamliligi
  • Issiqlikka talabi.
  • 2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi




    Download 7.59 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet91/286
    Sana28.02.2023
    Hajmi7.59 Mb.
    #43838
    1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   286
    Bog'liq
    1.Osimlikshunoslik darslik
    individual loyiha 1, ma\'naviyatshunoslik fanidan mustaqil ishi, 24,25-20 ТМО, Bo\'sh o`zlashtiruvchi
    Tashqi muhit sharoitiga talabi 
    Suvga talabi. O„sib rivojlanish davrida makkajo„xori ko„p suv talab qiladi. 
    Yaxshi rivojlangan makkajo„xori muqobil me‟yorda suv bilan ta‟minlanganda bir 
    kunda 4 litr suv bug„lantirar ekan. Tuproqda suv miqdori 9,5% past bo„lsa o„simlik 
    o„sishdan to„xtaydi, 6,7% so„liy boshlaydi. Suvni barglari orqali sarflaydi. 
    Transpiransiya koeffitsienti 230-250 (370) va ortiq.
    Yorug„likka talabi. Yorug„likning makkajo„xori o„sishi va rivojlanishiga
    fotosintez jarayoniga, hosil a‟zolarining shakllanishiga va hosildorlikning 
    oshishiga ta‟siri katta. Yorug„lik xlorofill yaratishda xizmat qiladi, chunki bargda 
    xlorofill bo„lmasa fotosintez jarayoni kechmaydi. Makkajo„xori yorug„lik 
    energiyasining ko„p miqdorini o„zlashtiradi, natijada bargning rivojlanishiga 
    yordam beradi.
    Barg. O„simlikning eng zarur qismi, barg yordamida quyosh energiyasini 
    to„tadi, CO
    2
    gazini yutadi, uglerod bilan oziqlanadi va transpiratsiya jarayoni 
    kechadi.
    Ob-havo sharoiti qulay kelganda, suv va oziq modda yetarli bo„lganda barg 
    maydoni 40-50 ming m
    2
    /ga tashkil qiladi (Nichiporovich,1970).
    Makkajo„xori - yorug„sevar qisqa kun o„simligi bo„lib tropik mamlakatdan 
    keltirilganligini ta‟siri namayon bo„ladi.
    Sho„rga chidamliligiMakkajo„xori sho„rga chidamsiz ekin. O„zbekistonning 
    60% haydaladigan yeri har xil darajada sho„rlangan. Makkajo„xori o„simligi tuproq 
    eritmasining muhitini neytralga yaqin bo„lishini xohlaydi, lekin kam sho„rlangan 
    tuproqlarda faqat sho„r yuvilganda yoki urug„ “Antisol” stimulyatori bilan 
    dorilanganda qoniqarli hosil beradi,.  
    Issiqlikka talabi. Issiqlik makkajo„xorining o„sib rivojlanish davrida, unib 
    chiqishdan tortib juda muhim ahamiyatga ega. Makkajo„xori urug„i unib chiqishi 
    uchun, urug„ ko„milgan chuqurlikda tuproq harorati 10-12 
    o
    C qulay hisoblanadi. 
    Havo harorati maysalarni qiyg„os unib chiqishida ham muhim ahamiyatga ega. Bir 
    sutkada havo harorati 9 
    o
    C bo„lganda maysalar unib chiqishi uchun 27 kun talab 


    134 
    qilingan. 16 
    o
    C 11 kun va 23 
    o
    C 5 kun. Qanchalik o„rtacha sutkalik havo harorati 
    yuqori bo„lgan sari unib chiqishi, so„talash va gullash davrlari ham qisqaradi. 
    Tajribada belgilangan makkajo„xorining o„sish davrlarida zarur optimal havo 
    harorati unib chiqishdan so„talashgacha 18-20 
    o
    C, so„talashdan gullashgacha 20-22 
    o
    C, pishish davri 22-23 
    o
    C. Unish uchun 8 
    o
    C; maysani chiqishi uchun va vegetativ 
    a‟zolarining va gulining rivojlanishi uchun 12 
    o
    C; pishib yetilish uchun 10 
    o

    zarur. Bu haroratdan past bo„lganda o„sish va rivojlanish davrlarida muhim 
    jarayonlar kechmaydi. Sutkalik o„rtacha harorat 15 
    o
    C dan past va 25 
    o
    C dan yuqori 
    bo„lganda o„sish jarayoni qiyinlashadi, 36 
    o
    C dan oshganda fotosintez jarayoni 
    to„xtaydi. Harorat yuqori bo„lganda hosildorligi kamayadi. Ildizning o„sishi uchun 
    tuproqning harorati ham aniqlangan.

    Download 7.59 Mb.
    1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   286




    Download 7.59 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

    Download 7.59 Mb.
    Pdf ko'rish