5
K I R I S H
Aziz o‘quvchi! Bu o‘quv
yilida siz tabiiy fanlarni
o‘rganishda davom etasiz. Sizni tabiat haqidagi
bilimlarning maftunkor olami bo‘ylab qiziq sayohatga
taklif etamiz. Tabiat haqidagi bilimlar sizga hayotda
zarur bo‘lgan ko‘nikmalarni rivojlantirishga yordam
beradi. Siz 1–5-sinfl arda o‘qish
mobaynida tabiat
haqidagi ko‘plab tushuncha va atama, qonuniyatlar
bilan tanishdingiz. Oldingi sinfl arda egallagan bilim,
malaka va ko‘nikmala ringiz yangi bilimlar uchun
asos bo‘ladi.
Darslikda berilgan o‘quv tadqiqotlarini o‘tka-
zish, tajribalarni amalda bajarish, loyihalashtirishga
yo‘nal tirilgan topshiriqlar tabiiy va ijtimoiy muhit ho-
latini tushunish, atrof-muhit va inson muammolarini
anglash, ularning yechimini topishda qaror qabul
qilish ko‘nikmalaringiz shakllanishiga yordam bera-
di. Siz 6-sinfda
ilmiy tadqiqot apparati, uni qanday
rejalashtirishni o‘rganasiz.
“Tabiiy fanlar” keyingi sinfl arda biologiya, geog-
rafi ya, fi zika, kimyo, astronomiya
fanlarini chuqur
o‘rganishingizga zamin yaratadi.
Siz tirik organizmlar, tabiat hodisalari va fi zik-
kimyoviy jarayonlar haqida juda ko‘p qiziqarli bilim-
larga ega bo‘lasiz. Inson va tabiat o‘rtasida ajralmas
bog‘liqlik mavjudligini, tabiatdagi bir komponentning
o‘zgarishi, albatta, boshqa tarkibiy qismlarning o‘z-
garishiga olib kelishini tushunasiz.
Siz biologik, fi zik, geografi k va kimyoviy qonunlar
olamiga kirib borasiz va tanangizning ba’zi sirlarini
kashf etasiz, zamonaviy texnologiyalar bilan tani-
shasiz.
Mavzu matnlarini diqqat bilan o‘qing
va tahlil
qiling. Yodda tutilishi kerak bo‘lgan asosiy tushun-
chalar qalin harfl ar bilan belgilangan. Ajratib yozil-
gan so‘zlarga, rasmlar va diagrammalarga e’tibor
bering. Ular o‘quv materialini yaxshiroq tushu nishga
ko‘maklashadi.
Savollarga javob bering, tajriba va
kuzatishlar o‘tkazing hamda ularning natijalarini gu-
ruhda muhokama qiling. Har bir bob so‘ngida o‘rgan-
ganlaringizni mustahkamlashga yordam beradigan
topshiriqlar keltirilgan. Kitoblarga ehtiyotkorlik bilan
munosabatda bo‘lish qoidalariga rioya qiling.
Mavzuni diqqat bilan o‘qib chiqib, unda foydala-
nilgan shartli belgilar asosida berilgan topshiriqlar-
ni bekam-ko‘st bajarishingiz kelgusida shaxs sifa-
tida shakllanish, ilmiy dunyoqarashni kengay tirish
va ekologik tafakkurga ega bo‘lishingiz ga yordam
beradi.
