Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 1 | ISSUE 10
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423
299
w
www.oriens.uz
November
2021
qator kamchiliklarga ega, ya’ni: to‘g‘ri javobni majburiy ravishda taqdim etadi, uni
taxmin qilish imkoniyati va shu sababli o‘quvchining aqliy faoliyatini cheklaydi.
Ushbu kamchiliklarni bartaraf etishda turli xil prinsiplarni qo‘llash kerak. Bu
prinsiplarga to‘g‘ri
yondoshish, ijodiy va mohirlik bilan kirishish kamchiliklarni
sezilarli darajada kamaytiradi.
To‘g‘ri javobni taxmin qilish ehtimoli quyidagi oddiy fokuslar yordamida
minimallashtiriladi:
• o‘xshash savolni bir necha xil shaklda takrorlash;
• tanlanadigan elementlar sonining ko‘payishi (beshta javobdan birini tanlashda
taxmin qilish ehtimoli 0,2 ga teng);
• to‘g‘ri javoblar sonini ikki yoki bir nechta juftlikka oshirish.
Vazifalardagi
javoblarni ishonchli va bir xil darajada jozibali bo‘ladigan tarzda tanlash kerak.
2. Qisman loyihalashtirilgan javob. Ushbu turdagi vazifalar tanlangan javob va
vazifalar orasidagi oraliq bog‘lovchi hisoblanadi. Qisman tuzilgan javob o‘qituvchi
tomonidan taklif qilingan takliflardan iborat.
Ushbu qodida va qonunlar, teoremalar,
standart formulalar, topshiriqlar va
boshqalarning ta’riflarini shakllantirish uchun ishlatiladi. Qoida tariqasida,
topshiriqning barcha elementlari to‘g‘ri javobga kiritilmaydi va ularni tanlash tartibi
qat’iy emas.
3. Erkin-dizayndagi javob. Ushbu turdagi avtomatlashtirilgan vazifalarni
o‘rganish va boshqarish uchun eng maqbuldir. Ular tinglovchiga o‘quvchi va
o‘qituvchi o‘rtasidagi
dialogni simulyatsiya qilib, kompyuter bilan tabiiy tilda
muloqot qilish imkoniyatini beradi. Erkin tuzilgan javobga ega bo‘lgan vazifalar
o‘quvchi uchun eng qiyin, chunki ular taxmin qilish imkoniyatini
butunlay istisno
qiladilar va javobni kompyuterga kiritmasdan oldin muhim aqliy ishni talab qiladilar,
u klaviaturada erkin shaklda teriladi. Shu bilan birga, o‘qituvchi faoliyatining
murakkabligi keskin oshib boradi - instrumental tizim analizatori uchun avtonom
javoblarni shakllantirish kursi boshlanadi [1].
Shablon,
qoida tariqasida, bo‘shliqlarni o‘z ichiga olgan holda 80 dan ortiq
belgidan iborat bo‘lishi mumkin. O‘quvchining berilgan savolga javobi standart matn
bilan taqqoslanadi va tegishli javob belgisi ishlab chiqiladi, ya’ni "to‘g‘ri",
"noto‘g‘ri", "taxmin qilingan" va h.k.javoblar. Keyin dastur olingan atributga mos
keladigan skriptlar blokiga o‘tadi.
Shunday qilib, kurs muallifi o‘quvchiga javobning
belgisiga qarab taqdim
etilgan kadrlarni shakllantiradi, bu tizim kiritilgan iboraning ma’nosini "anglash"
