%
100
0
1
0
F
F
F
*100%
.
buyum har safar cho‘zilganda
=1.15-1.40 ga teng. Volokani ko‘ndalang kesim
yuzi 26-rasmda ko‘rsatilgan.
I.Kirish zonasi. II.Deformatsiyalash zonasi.
III.Kalibrlash zonasi. IV.Chiqish zonasi
Cho‘zish kuchi ishlayotgan materialning holati va xususiyati, shakli,
asbobning turi, ishqalanish shartiga va boshqalarga bog‘liq bo‘lib, uning miqdori
Р=К
*
F
1*
G, кг
Bunda : К-koeffitsiyent bo‘lib, uning qiymati 0.5-0.7 ga teng;
F
1
-buyumni volokadan chiqqanidan ko‘ndalang kesimi yuzi;
G- buyumni cho‘zilgandan keyingi mustahkamlik chegarasi, kg/mm2 .
Cho‘zish uchun asbob va mashinalar
.
Cho‘zishda asbob sifatida
volonka(ko‘z)dan foydalaniladi. U juda sodda asbob bo‘lib, teshikli halqa.
Buyumni volokadan o‘tkazish usuliga qarab, cho‘zish stanlari to‘rt xil
bo‘ladi:
1.
Barabanli cho‘zish stanlari;
2.
Zanjirli cho‘zish stanlari (truba va murakkab profilli zagotovkalarni
cho‘zish uchun);
3.
Reykali cho‘zish stanlari;
4.
Vintli cho‘zish stanlari.
Voloka tayyorlashda yuqori sifatli asbobsozlik legirlangan po‘latlardan
foydalaniladi yoki qattiq qotishmalardan tayyorlanadi. Juda ingichka simlarni
cho‘zishda olmosdan tayyorlangan volonkalardan o‘tkaziladi. Yumaloq kesimli
buyum olish uchun voloka halqadan iborat bo‘lib, uni ko‘ndalang kesimi 27-
rasmda ko‘rsatilgan. Bundan tashqari yig‘ma va rolikli volokalar ham mavjud.
I
II
III
IV
26-rasm. Voloka kesimi.
Barabanli cho‘zish stanlari bir barabanli va ko‘p barabanli stanlarga (buyum
birin- ketin bir necha volokadan o‘tib barabanlarga o‘raladi) bo‘linadi. Tortuvchi
baraban diametri 120-1000 mmgacha bo‘ladi. Bir barabanli stanlarning quvvati 15
kvt, tezligi 240 m/min, ko‘p barabanli stanlarning quvvat 150 kvt ga, va tezligi 250
mm/s ga teng bo‘ladi.
Bir barabanli cho‘zish stanni boshlang‘ich materiali o‘rovchi barabanga
solinib, uchi esa tortuvchi barabanga bog‘lanadi. Elektrodvigatel tortuvchi
barabanni harakatga keltiradi va boshlang‘ich zagotovka asta sekin tortilib,
tortuvchi barabanga o‘raladi. Bir barabanli cho‘zish stanlarida diametri d=4-25 mm
simlar olinadi. Ko‘p barabanli stanlarda esa 4-6 mmli simlarni bir necha marta
volokalardan qayta- qayta o‘tkazilib, ingichka simlar olinadi.
1, 2, 3, 4, 5, 6- cho‘zish ko‘zlari;
7, 8, 9- tortuvchi barabanlar;
10- uzatma;
11- elektrodvigatel;
12 –sim.
Cho‘zishdan oldin cho‘ziladigan materiallar
yaxshilab kuyindi va changlardan tozalanadi va
kavsharlanadi. Shundan so‘ng metalning ustki yuzi kislota va ishqorlar bilan
yuviladi. Materialni 100
0
С gacha qizdirib quritiladi quruq metalni yuziga
ishqalanishini kamaytirish uchun moy surtiladi.
Moylagan vaqtda kuch kamroq, yuza toza, mustahkamligi yuqori bo‘ladi.
Moy sifatida har xil mineral va o‘simlik moylari, grafit, sovun va boshqa
emulsiyalar ishlatiladi.
Cho‘zish stanlari 4/600, 4/550 markalar bilan belgilanadi. Markadagi 4
raqami ko‘zlarning soni, 600 va 550 raqamlari esa tortuvchi barabanning
diametrini (mm larda) ifodalaydi.
Har bir cho‘zish stanining harakat marshruti, ya’ni zagotovka volokadan
o‘tib, uni o‘lchamini qabul qiladi.
27-rasm. Bir barabanli stan va voloka
sxemasi
28-rasm. Ko‘p barabanli stan
sxemasi
1-O‘ram uchun baraban
2- Voloka
3-Tortuvchi baraban
Misol: d=4.2 mm sim 6 ta volokadan o‘tganda
4.2
3.87
3.46
3.0
2.6
2.25
2.0 м.
Diametri d=2.0 mmgacha cho‘ziladi. Bunda tortuvchi barabanni tezligi
V=400-600m/min
Zanjirli cho‘zish stanlari murakkab profilli zagotovkalarni va trubalarni cho‘zishi
mumkin.
Stan boshlovchi (chervyak reduktori, yulduzcha ) va ergashtiruvchi
yulduzchadan iborat bo‘lib, ular bir-biri bilan zanjir bilan birlashgan. Zanjirda 3-4
ta aravachali qisqich bo‘lib ular zanjir bilan birga harakat qiladi. Qisqich
zagotovkani uchini ilib oladi va zanjirni harakati natijasida to‘g‘ri chiziqli harakat
qiladi. Zagotovka zanjir chetiga kelganda mahsus ilgichlar zagotovkani stol ustidan
tortib oladi.
1. Stol;
2. Tortuvchi yulduzchalar;
3. Zanjir;
5. Ilmoq;
6. Qisqichli arava;
7. Tortiq;
8. Mexanizm;
9. Voloka;
10.Zagotovka.
Vintli cho‘zish stanlarida zagotovkani cho‘zishda gayka bilan mahkamlangan
qisqich zagotovkani qisqich va gayka bilan birga to‘g‘ri chiziqli harakat qilishin
ta’minlaydi.
29- rasm. Zanjirli cho‘zish stani
30-rasm. Vintli cho‘zish sxemasi
1.vint;
2.gayka;
3.qisqich;
4.zagotovka;
1.Voloka;
2.Zagotovka;
3.Qisqich;
4.Reyka;
5.Yulduzcha.
|