4-mavzu. Korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini ifodalovchi ko‘rsatkichlarni tahlil qilish usullari. Reja




Download 126,83 Kb.
bet40/43
Sana28.01.2024
Hajmi126,83 Kb.
#147599
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43
Bog'liq
4-mavzu. Korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini ifodalovchi-fayllar.org

Rentabellik xo‘jalik sub’ektlari faoliyatining samaradorligini ifodalovchi
asosiy ko‘rsatkich bo‘lib, xo‘jalik faoliyati natijalarini to‘la va har tomonlama
tavsiflab beradi. Rentabelli korxonalar hamma xarajatlarini o‘z daromadlari bilan
qoplaydilar va iqtisodiyotni rivojlantirish uchun qo‘shimcha foyda yaratadilar.
Korxonalar o‘zlari hosil qilgan foyda hisobiga ishlab chiqarishni kengaytirish,
ijtimoiy-madaniy tadbirlar, xodimlarni moddiy rag’batlantirish uchun mablag’
sarflaydilar. Bu o‘rinda e’tiborda tutish kerakki, korxonalar xo‘jalik faoliyatini
iqtisodiy tomondan mustahkam qilishga faqat rentabellikni o‘stirish bilangina
erishib bo‘lmaydi. Buning uchun korxonalarni ixtisoslashtirish, ularning faoliyati
aholi va xalq xo‘jaligi talablarini qondirishini ko‘zda tutgan holda olib borilishi,
hamma xodimlarning asosiy diqqatini korxona ichkiimkoniyatlaridan foydalanib,
rentabellikni oshirishga qaratish talab qilinadi.
Rentabellik ko‘rsatkichlari korxonalarning xo‘jalik faoliyatida bir qancha
vazifalarni bajaradi:

korxonaga qo‘yilgan mablag’larning qoplash darajasini ko‘rsatadi.
Masalan, korxonaning rentabellik darajasi 2 foiz bo‘lsa, u holda korxonaga
qo‘yilgan kapital 50 yildan so‘ng qoplanadi, 4 foiz bo‘lsa 25 yildan keyin va
hokazo. Ushbu ko‘rsatkich xalq xo‘jaligining alohida olingan tarmoqlari bo‘yicha
ham ishlab chiqilishi kerak. Shu asosda, rentabellik bo‘yicha belgilangan me’yoriy



ko‘rsatkich muayyan korxonalarning rentabellik ko‘rsatkichlari bilan taqqoslanishi


kerak. Xalq xo‘jaligi bo‘yicha rentabellik darajasi 20 foizdan kam bo‘lmasa,
maqsadga muvofiq, deb o‘ylaymiz. Shunda korxonaga qo‘yilgan kapital 5 yilda
qoplanadi hamda quyidagi tadbirlarni amalga oshirish uchun real imkoniyat
yaratiladi:

ishlab chiqarishni kengaytirish, zamonaviylashtirish va uni qayta tiklash
ta’minlanadi;

olingan kredit va qarzlarni qaytarish, ya’ni korxonalarning to‘lov
qobiliyati ta’minlanadi;

ishlab chiqarishning ijtimoiy sohasi rivoj topadi hamda bozor iqtisodiyoti
sharoitida xodimlarni ijtimoiy himoya qilish ta’minlanadi.

Download 126,83 Kb.
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43




Download 126,83 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



4-mavzu. Korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini ifodalovchi ko‘rsatkichlarni tahlil qilish usullari. Reja

Download 126,83 Kb.