• Payvandlash transformatori
  • 4.16-rasm. Payvandlash transformatorining sxemasi
  • -rasm. Tok transformatori




    Download 1.42 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet12/14
    Sana02.04.2022
    Hajmi1.42 Mb.
    #19222
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
    4.15-rasm. Tok transformatori: 
    a) ulash sxemasi, b) tokli transformatorning shartli belgisi. 
    Agar ulovchi simlar va ulangan o‘lchash asboblari chulg‘amlarning qarshiligi 
    transformator uchun yo‘l qo‘yilgan miqdordan yuqori bo‘lmasa, K - const bo‘ladi. 
    Unda birlamchi tok: 
    I
    1
     = I
    2
    /K 
     
    Payvandlash transformatori 
    Payvandlash transformatori metall buyumlarni, konstruksiyalarni va hokazolarni 
    eritib, o‘zaro ulash uchun xizmat qiladi. 4.16-rasmda payvandlash transformatorining 
    prinsipial sxemasi ko‘rsatilgan. U transformator 1, drossel 2, yakor 3, elektrod 4, 
    payvandlanadigan buyum 5, drossel bilan yakor orasidagi tirqish 6 dan iborat. 
    Payvand sifatli bo‘lishi uchun elektr yoy barqaror yonishi kerak. Buning uchun 
    payvandlash jarayonida payvandlash toki qiymat jihatdan o‘zgarishsiz bo‘lishi lozim. 
    Payvandlash toki drossel 2 bilan yakor 3 orasidagi tirqish 6 ni o‘zgartirish orqali 
    rostlanadi. Tirqish ortganda drossel chulg‘amining induktiv qarshiligi kamayib
    payvandlash toki ko‘payadi va aksincha. 
    4.16-rasm. Payvandlash transformatorining sxemasi 
     
    Qisqa tutashuv bo‘lganda drossel elektr yoy va transformatorning tokini 
    cheklaydi.
    Transformator salt ishlaganda U
    20
     = 60‚70 V, nominal yuklama bilan ishlaganda 
    esa 30 V ni tashkil etadi.
     
    6. Transformatorning tashqi xarakteristikasi va undagi kuchlanishning
    o‘zgarishi
    Birlamchi chulg‘am kuchlanishi U
    1
    va quvvat koeffitsienti o‘zgarmas bo‘lganda 
    ikkilamchi chulg‘amdagi kuchlanish U
    2
    ning yuklama toki I
    2
    ga bog‘liqligini 
    ifodalovchi egri chiziq U
    2
    = f (I
    2
    ) transformatorning tashqi xarakteristikasi deyiladi.


    4.17-rasm 
    4.17-rasmda 
    transformatorning turli xil xarakterdagi yuklamalarga oid tashqi 
    xarakteristikasi ko‘rsatilgan. Xarakteristikadan ko‘rinadiki, aktiv yuklamada aktiv-
    induktiv yuklamada esa cosφ<1 va faza siljish burchagi 
    φ
    >0 bo‘ladi. Nihoyat aktiv-
    sig‘im yuklamada cosφ

    <1 va 
    φ
    <0 dir. Ikkilamchi chulg‘amdagi kuchlanishning 
    o‘zgarishi: 
    100 (4.16)
    Bu yerda: U
    2n
    = U
    20
    - transformator salt ishlagan paytda ikkilamchi chulg‘am 
    uchlaridagi kuchlanish; U
    2
    - transformator yuklama bilan ishlayotgandagi kuchlanish.
    Tashqi xarakteristikadan ko‘rinadiki, aktiv va aktiv-induktiv yuklama 
    (iste’molchi) uchun ishlayotgan transformatordagi kuchlanish nominalidan doim ΔU 
    ga kichik, aktiv-sig‘im xarakterli yuklamada esa ΔU ga ortiq bo‘ladi. Elektr 
    iste’molchilari, asosan, aktiv-induktiv xarakterga ega bo‘ladi.
    Liniyadagi 
    kuchlanishlarning 
    pasayuvini 
    hisobga 
    olib 
    iste
    ,
    molchiga 
    o‘rnatiladigan katta quvvatli transformatorlarning chiqish tomonidagi kuchlanishi
    odatda, nominaldan 5 % ortiq qilib loyihalanadi. 

    Download 1.42 Mb.
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




    Download 1.42 Mb.
    Pdf ko'rish