B6B sinfini kodli kombinatsiyalars
4-mustaqil
Yuqori tezlikli raqamli TOATda mBIC kodining bit (ini In soblangan, 10B1R1P turdagi liniya kodi keng qo‘llanish topgan Boshlang‘ich o‘n simvolli NRZ kodiga qo‘shimcha P va 1’ пи pulslarni kiritish orqali 12 simvolli 10B1R1P liniya kodi shakl lanadi (11.9-rasm). rasm. 10B1R1P turdagi liniya kodini sliakllnnlsli sxi iiiiinI: a — boshlang‘ich NRZ kodi; b — l()BI R11’ liniyn kodi ЗВ4В, 5В6В kodlari. Bu kodlarda bitta ortiqcha razryadning kiritilishi, kam razryadlar sonidan iborat boshlang‘ich kombi- natsiyalarni ko‘p razryadlar sonidan iborat sinxronizatsiya uchun qulay nol va birlarning birikmasi ko‘rinishidagi kombinatsiyalar bilan almashtirish imkonini yaratadi. Buni 5B6B kodi misolida ko‘rib chiqamiz. Boshlanghch bloki 5 razryaddan tashkil topgan. Bitta razryaddan mumkin bo‘lgan kombinatsiyalar soni 25—32 ga teng. Bu kombinatsiyalar ichida sinxronizatsiya uchun unchalik samarali bo‘lmagan nol yoki birlar seriyasi ketma-ket keluvchi (masalan, 00000, 00001, 11111 va boshqa) kombinatsiyalar ham mavjud. Agar ularni 6 razryadli blokka almashtirsak, mumkin bo‘lgan kombinatsiyalar 2b=64 ta bo‘ladi va ulardan sinxroni- zatsiyani ta’minlash nuqtayi nazaridan bir va nollar soni qulay bo‘lgan 32 ta kombinatsiyani ajratib olish mumkin. 11.5-jadvaldan ko‘rinib turibdiki, bir va nollar soni teng bo‘lgan, 6 razryadli 20 ta kombinatsiya mavjud, qolgan 12 kombinatsiya ikkita bir va to'rtta noldan yoki to‘rtta bir va ikkita noldan iborat kombinatsiyalar navbatma-navbat uzatiladi. Bu bilan birlar zichli- gining doimiyligi ta’minlanadi. Bu kodlarda xatoliklarni topish, 5B6B kodiga taalluqli bo'lmagan 6 razryadli kombinatsiyalarni aniqlash bilan bog‘liq [18]. 1B2B, 2B4B kodlariga nisbatan 5B6B kodining energetik spektri tor, bu uning eng muhim afzalligi hisob- lanadi. Oddiy juftlikka (toqlikka) tekshirish usuli yordamida xatoliklarni nazorat qilish ehtimolligi mBnB sinfdagi kodlarning afzalligi hisoblanadi. Buning uchun m simvollarga bitta ortiqcha impuls kiritiladi (n = m+l). Bunday kodlash ko‘pincha mBIP deb belgilanadi. Xatoliklarni nazorat qilish, raqamli liniya signalidagi «0» va «1» dan iborat ketma-ketliklarning maksimal uzunligi bo‘yicha ham aniqlanishi mumkin. Ba’zan qo‘shimcha impuls blokli sinxronizatsiya signallarini shakllantirish uchun liniya kodiga kiritiladi va bunday kodlar mBIC deb ataladi. Agar qo‘shimcha impulslar ham juftlikka (toqlikka) tekshirish hamda blokli sinxronizatsiyani ta’minlash uchun kiritilsa, u holda mBIPlC turdagi aralash kod hosil bo‘ladi. Bundan tashqari, bir qator mBnB kodlari energetik spektrning quyi chastotali sohasida telenazorat, telemexanika va xizmat aloqasi signallarini samarali uzatishni tashkil etish imkonini beradi.
-rasm. 10B1R1P turdagi liniya kodini shakllanish sxemasi: a — boshlang‘ich NRZ kodi; b — 10B1R1P liniya kodi
bunda Ti = mT/(m+l) — liniya signalining taktli .interval!; T~ boshlang‘ich impulslar ketma-ketligining (NRZ kodining) taktli intervali. Barcha liniya kodlari optik nurlanishning doim faqat musbat va nolinchi chastotada spektrning diskret tashkil etuvchisiga cga bo‘lgan impulslaridan tuzilgan [5]. Skremblerlash — bu yangi kodni yaratishni yana bir imkoniya- tidir. Bunda liniya kodi simvollarning boshlang‘ich kod simvollariga nisbatan ortiq bo‘lishiga zaruriyat mavjud emas. Albatta, bunday kodlash o'zining tejamkorligi tufayli yuqori tezlikli tizimlarda, asosan, STM-N tizimlarida qo‘llaniladi (11.10-rasm). Skremblerlashda boshlang‘ich kod, bir va nollarning uzatish zichligi taxminan teng bo‘lgan kodlarga almashtiriladi, bu qabul qilishda sinxronizatsiya muvozanatini ta’minlaydi. Uzatishda xatoliklarni aniqlashga kelsak, bunday maqsadlar uchun sikl sarlavhasi (freym) qo‘llaniladi. Bunda sikldagi barcha axborot skremblerlanadi. Skremblerlash qurilmasining ishi asosida bir va nollar kvazitasodifiy ketma-ketligining generator! singari suruvchi registrni qo‘llash yotadi. Kvazitasodifiy ketma-ketliklarni olish uchun suruvchi registrda ikki moduli bo‘yicha alohida yacheykalarni qo‘shish qo‘lla- niladi. Birincfiidan, bunda har bir siklda suruvchi registrga kiritilgan har qanday ketma-ketlikdan («0» dan tashqari) taktdan taktga o‘zgaruvchi nol va birlar ketma-ketligi shakllanadi. Bu signallar boshlang‘ich signal bilan qo'shilganda, liniyaga skremblerlangan signalning berish va xuddi shunday skremblerlash qurilmasida, xuddi shunday suruvchi registrda bir xil lahzada ko'chirilgan boshlang‘ich ketma-ketliklardan (liniya trakti bo‘ylab uzatiladigan signalni vaqt bo‘yicha kechikishini nazarda tutgan holda) qabul qiluvchi qismda boshlang'ich signalni qayta tikiash imkonini beradi. Skremblerlashning yana qo'shimcha afzalligi shundaki, uzatiladigan axborotlarning maxfiyligi saqlanadi [19]. Download 112,91 Kb.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||