68
Mantiqiy modelni chizmali va jadvalli usullar yordamida
ifodalash mumkin. Chizmali usulda ma’lumotlar o‘rtasidagi bog‘lanish
graflar yordamida tasvirlanadi. Bunda grafning uchlari yozuvlarni
ifodalaydi, qirralari esa yozuvlar o‘rtasidagi aloqalarni ko‘rsatadi.
Jadvalli usulda obyekt to‘g‘risidagi ma’lumotlar bir yoki bir nechta
ustundan iborat bo‘lgan jadvallar orqali ifodalanadi.
Hozirgi vaqtda mantiqiy modellarning
pog
‘
onali (iyerarxik),
tarmoqli
va
relyatsion
turlaridan foydalanilmoqda.
Pog‘onali model
chizmali usul asosida tashkil qilinadi. Bunda
ma’lumot yozuvlari grafning uchlarini ifodalaydi va har bir yozuv
oldingi pog
‘
ona uchlariga bog‘langan bo‘ladi. Bunday tuzilishdagi
MBdan tegishli axborotlar hamma vaqt bitta yo‘nalish bo‘yicha
qidiriladi va uning joylashgan o‘rni to‘liq ko‘rsatiladi. Pog‘onali
(iyerarxik) modelga asoslangan MB birinchi va ikkinchi avlod EHM
lari yordamida ishlab chiqilgan. IBM firmasi 1968 yilda IMS
(Information Menagement System) deb nomlangan ma’lumotlar
bankini tashkil qilgan.
Tarmoqli model
ham chizmali usul yordamida tashkil qilinadi.
Lekin bunda tegishli axborotlar bir nechta yo‘nalish bo‘yicha olinishi
mumkin.
Tarmoqli model ierarxik modelning kengayishi hisoblanadi. Bu
modelning asoschisi CH. Baxman. Tarmoqli modelga asoslangan MB
– Integrated Database Menegement System (IDMS) Cullinet Software
Inc. Kompaniyasi tomonidan 70-yillari ishlab chiqilgan. Iyerarxik va
pog
‘
onali Ma’lumotlar bankiing afzalligi
ularning tezkorligi.
Shaxsiy
kompyuterlarning
paydo
bo‘lishi
