|
9-Ma’ruza: Qismlarni tozalash va yuvish texnologiyasi. Режа
|
| bet | 1/18 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 165,76 Kb. | | #143927 |
Bog'liq 9-ma\'ruza (1)
9-Ma’ruza: Qismlarni tozalash va yuvish texnologiyasi.
Режа:
9.1. Qismlarni ifloslanish tarkibi va turlari.
9.2. Yuvish uskunalari va vositalari.
9.3. Yuvish va tozalash jixozlari.
9.4. Mexnat va atrof muxit muxofazasi.
9.1. Qismlarni ifloslanish tarkibi va turlari.
Jixozlar va ularning butlovchi qismlari kapital ta’mirdan o‘tkazilganda qismlarning sirt yuzalarida hosil bo‘lgan sharoit va fizik-mexanik xossalarning o‘zgarishi bilan farq qiluvchi turli ifloslantiruvchi moddalar bo‘lishi aniqlangan (9.1-jadval).
Barcha ifloslanishlar ekspluatatsion va texnologik jarayonlarga bo‘linadi. Operatsion ifloslanish jixozning ishlashi jarayonida sodir bo‘ladi. Bularga quyidagilar kiradi: kukun-chang uyumlari, korroziya mahsulotlari, qurum qatlamlari, neft-loy qoldiqlari, metalmas-elim eritmalari qoldiqlari, lak-bo‘yoq chiqindilari va kuyinda-qirindilar cho‘kmalari.
Kukun-chang cho‘kindilari asosan yurish va uzatish moslamalarida to‘planadi. Ular bilan ifloslanish ish sharoitlariga (ish mavsumi, xona sharoitlari va boshqalar) bog‘liq. Chang va strujka zarralarini sirtda ushlab turish kuchi (yopishish) sirt yuza tozaliklariga, zarracha hajmi, havo namligi va boshqa bir qator omillarga bog‘liq xolda zarar keltiradi. Kichik chang zarralarining sirtga yopishishi juda muhim omillarni keltirib chiqaradi. Ushbu qoldiqlarni cho‘tka yoki maxsus latta bilan tozalab turish yoki atrf xududini ushbi chang va zarralardan himoyalovchi vositalar yordamida so‘ib turish maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Korroziya mahsulotlari metallar va qotishmalarning kimyoviy yoki elektrokimyoviy sharoitda metal sirtini parchalanishi oqibatida hosil bo‘ladi. Po‘lat va quyma cho‘yan qismlari yuzasida qizil-jigarrang plyonkalar paydo bo‘lib - temir oksidi gidrat (zang), kislotalarda va faqat ozgina gidroksidi erishi va suv namligida paydo bo‘ladi. Alyuminiyli qismlari ham korroziyaga uchraydi, ularning mahsulotlari kulrang-oq qoplama ko‘rinishiga ega bo‘lib va alyuminiy oksidlarining oksidlari yoki gidratlarida hosil bo‘ladi.
Dvigatelning ishlashi davrida suv sovutish tizimida qurum(nakip) hosil bo‘ladi. Dvigatelning devorlariga va radiator sovutish vositasi devorlarida yotqizilgan qurum issiqlik almashinuvi jarayonlariga to‘sqinlik qiladi va dvigatelning normal ishlashini buzadi. Qurimning shakllanishi kaltsiy va magniy tuzlarining erigan holatidagi suv tarkibiga ko‘payib, ya’ni. suvning qattiqligi xosil bo‘ladi. Dvigatel sovutish tizimlarida qurumlardan tashqari, sovutish tizimiga mexanik aralashmalar (qum, loy) tushishi, organik moddalar (mikroorganizmlar, o‘simliklar) tushishi va korroziya mahsulotlarining shakllanishi natijasida loyli korroziyalar hosil bo‘ladi.
Yog‘-loy cho‘kindilari yo‘l xona va hududiy atmosfera sharoitlaridagi changlari yog‘ bilan ifloslangan qismlarning yuzasiga tushganda paydo bo‘ladi. Qarama-qarshi hodisa bo‘lishi mumkin - yog ‘yo‘l tizimlarini ifloslanishi bilan sirtlarga tushishi natijasida: bu holda chan va chiqindilar yog‘ bilan to‘yinib qism sirt yuzalariga o‘tiradi.
Asfalt-smolali cho‘kindilar - bu shilliq neft chiqindilariga o‘xshash vositalar qism devorlari, tirsakli vallar yonoqlariga, bo‘linuvchi shesternalar, moy nasoslari, filtrlar va moy o‘tkazuvchi potrubkalarda to‘planib yog‘li quyqalarni xosil qiladi.
Lak-bo‘yoq cho‘kindilari - bu porshen halqalari hududlarida, porshen etagi va porshenning ichki devorlarida hosil bo‘lgan plyonkalardir.
Nagarlar - dvigatel qismlariga (yonish kamerasi devorlari, klapanlar, svechalar, porshen bo‘shlig‘i, chiqarish trubkasi, injektor nasoslarida) biriktirilgan qattiq uglerodli karbonli moddalarining cho‘kisi natijasida hosil bo‘ladi. Kuyindining asosini karbenlar va karboidlar (30-80%), moylar va smolalar (8-30%), qolgan qismini gidroksid kislotalar, asfaltenlar va kul tashkil etadi. Nagarlar erimaydigan yoki yomon eriydigan tarkibiy qismlarning ko‘p qismini o‘z ichiga oladi.
|
| |
