Kompyuter qurilmalari (Hardware) Tizimli blok koʻplab boshqa qurilma qismlaridan tashkil topadi;
u turli ko‘rinishda va oʻlchamda boʻlishi mumkin, lekin odatda
ustunsimon minora shaklida boʻladi.
Tizimli blok tarkibida
asosiy plata mavjud boʻlib, unga CPU,
operativ xotira va qurilmalar uchun kengaytirish slotlari
kabi ichki qurilmalar oʻrnatiladi. Tizimli blok tarkibida fayl
maʼlumotlari va dasturlarni saqlash uchun qattiq disk; CD va
DVD disklarni oʻqish hamda yozish imkonini beruvchi diskovod
ham joylashgan.
Odatda tizimli blok ichidagi boshqa qurilmalarga audio karta,
video karta va kuler kabi sovitish mexanizmi kiradi.
Kompyuter tizimiga ma’lumotlarni kiritish uchun kiritish
qurilmalari ham kerak, masalan, klaviatura, sichqoncha yoki
sensorli panel (trekpad deb ham ataladi). Ushbu qurilmalar
yordamida foydalanuvchi kompyuter bilan muloqot qila oladi.
Kompyuterda ishni to‘liq tashkil etish uchun monitor kabi
chiqarish qurilmasi ham zarur.
Kompyuter qurilmalarini bir necha turga bo‘lish mumkin:
• Kiritish qurilmasidan maʼlumotni kompyuterga kiritish
uchun foydalaniladi. Kiritish qurilmalari tashqi qurilmalar
deb ataluvchi toifaga ham kiradi. Ularning eng keng
tarqalgan turlari: klaviatura, sichqoncha, sensorli
2 9-sinf Informatika va axborot texnologiyalari
panel, mikrofon, shtrix-kod rider, skaner, raqamli kamera,
joystik.
• Protsessor kiritish qurilmasi orqali kiritilgan maʼlumotlar
asosida turli amallarni bajaradi.
• Chiqarish qurilmalaridan protsessor ishining natijasini
namoyish qilishda foydalaniladi. Chiqarish qurilmalari ham
tashqi qurilmalar toifasiga kiradi. Chiqarish qurilmalariga
printer, karnay, plotter, proyektor va displey ekranlarini
misol qilish mumkin.
•
