|
9-sinf Informatika va axborot texnologiyalariBog'liq IAT 9-sinf Talabalar-uchun-darslik1.01 Kompyuter qurilmalari va
dasturiy taʼminot
Kompyuter tizimi asosan ikki qismdan tashkil topgan.
1.01-rasmda an’anaviy kompyuter tizimi aks etgan bo‘lib,
u qurilmalar va dasturiy taʼminotdan iborat. Bu boʻlimda
kompyuter qurilmalari, ularning qismlari hamda dasturlar va
operatsion tizim orasidagi farqni bilib olasiz.
Kompyuter qurilmalari kompyuter tizimi qismlaridan, yaʼni
tegish mumkin boʻlgan jismlardan tashkil topadi. Bularga keys,
monitor, klaviatura, sichqoncha, printer, fleshka, shuningdek,
keys ichidagi barcha qismlar, masalan, qattiq disk, asosiy
plata, video karta kabi qismlar kiradi.
KALIT SOʻZLAR
Asosiy plata: CPU, RAM va boshqa qurilmalarga quvvat
taqsimlovchi va ularning oʻzaro aloqasini taʼminlovchi plata.
Qurilmalarning har xil turlari mavjud, hatto mobil telefon ham
kichik qurilmalardan tashkil topgan bo‘ladi. Shunchaki, ular
telefon korpusi ichida joylashgan, agar korpusini yechsangiz,
ularni ushlab ko‘rishingiz mumkin! Shuning uchun ham ularni
qurilmalar deb atash mumkin bo‘ladi.
Kompyuter dasturiy taʼminoti esa buning aksi: uni ushlash
mumkin emas. Dasturiy taʼminot – kompyuterda maxsus
amallarni bajarish uchun yaratilgan muayyan koʻrsatmalar
toʻplami. Kompyuter tizimi ishlashi uchun sizga qurilma va
dasturiy taʼminot kerak bo‘ladi.
Desktop kompyuter va laptop
Desktop kompyuterida odatda tizimli blok, alohida monitor,
klaviatura va sichqoncha boʻladi. U stol ustiga joylashgani
uchun “desktop” (oʻzbekcha – stol usti) deb ataladi.
Shuningdek, “all in ones” (barchasi bittada) deb nomlanuvchi
desktop kompyuterlar ham mavjud. Bunday kompyuterlarda
qurilmalar monitor ichida joylashgan boʻladi. Ikkala turdagi
kompyuter ham portativ kompyuter hisoblanmaydi.
Noutbuk kompyuterda ham desktop kompyuterdagi
kabi qurilmalar bor, lekin unda monitor, klaviatura va sensorli
panel bitta qurilmaga birlashtirilgan bo‘ladi. Ushbu bobning
1.04-boʻlimida bu haqda batafsil maʼlumot beriladi.
|
| |
