• Kalit
  • Almashtirish
  • Simmetriyali kriptotizim asoslari




    Download 8.25 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet245/268
    Sana23.02.2023
    Hajmi8.25 Mb.
    #43285
    1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   268
    Bog'liq
    Иктисодиётда ахборот комплекслари ва технологиялари дарслик
    Statistika(Oraliq) (1), Налоговый кодекс Республики Узбекистан, xkzbvdehbohboi, Blender 2.92.0, menejment, Toksanbayeva Albina sug\'urta mustaqil ishi, 3-TEZIS, 2-mavzu, psihologiya-i-alhimiya, Reading log 1 (1), Tarixiy xotirasiz kelajak yo\'q, Волейболни вужудга келиши ХАМДА ўйин қоидалари, ИШЧИ КУЧИ БОЗОРИ ВА БАНДЛИК, O\'ZBEKISTON VA JAHON HAMJAMIYATI, Doc2
    Simmetriyali kriptotizim asoslari. Kriptografiya nuqtai-nazaridan shifr - bu 
    kalit demakdir va ochiq ma’lumotlar to‘plamini yopiq (shifrlangan) ma’lumotlarga 
    o‘zgartirish kriptografiya o‘zgartirishlar algoritmlari majmuasi hisoblanadi. 
    Kalit 
     
    kriptografiya 
    o’zgartirishlar 
    algoritmining 
    ba’zi-bir 
    parametrlarining
    maxfiy holati bo‘lib, barcha algoritmlardan yagona variantini tanlaydi. Kalitlarga 
    nisbatan ishlatiladigan asosiy ko‘rsatkich bo‘lib kriptomustahkamlik hisoblanadi. 
    Kriptografiya himoyasida shifrlarga nisbatan quyidagi talablar qo‘yiladi:
    yetarli darajada kriptomustahkamlik; 
    shifrlash va qaytarish jarayonining oddiyligi; 


    460 
    axborotlarni shifrlash oqibatida ular hajmining ortib ketmasligi; 
    shifrlashdagi kichik xatolarga ta’sirchan bo‘lmasligi. Ushbu talablarga 
    quyidagi tizimlar javob beradi: 
    - o‘rinlarini almashtirish; 
    - almashtirish; 
    - gammalashtirish; 
    - analitik o‘zgartirish. 
    O‘rinlarini almashtirish shifrlash usuli bo‘yichi boshlang‘ich matn 
    belgilarining matnning ma’lum bir qismi doirasida maxsus qoidalar yordamida 
    o‘rinlari almashtiriladi. 
    Almashtirish shifrlash usuli bo‘yicha boshlang‘ich matn belgilari 
    foydalanilayotgan yoki boshqa bir alifbo belgilariga almashtiriladi. 
    Gammalashtirish usuli bo‘yicha boshlang‘ich matn belgilari shifrlash 
    gammasi belgilari, ya’ni tasodifiy belgilar ketma-ketligi bilan birlashtiriladi. 
    Тahliliy o‘zgartirish usuli bo‘yicha boshlang‘ich matn belgilari analitik 
    formulalar yordamida o‘zgartiriladi, masalan, vektorni matritsaga ko‘paytirish 
    yordamida. Bu yerda vektor matndagi belgilar ketma-ketligi bo‘lsa, matritsa esa 
    kalit sifatida xizmat qiladi. 

    Download 8.25 Mb.
    1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   268




    Download 8.25 Mb.
    Pdf ko'rish