91
5-bob. Avtomatikaning funksional elementlari
5.1. Axborotni aks etish vositalari
Axborotni qabul qilib uning vizual formaga aylantirib
maxsus ekranlarda aks
etuvchi vositalar axborotni aks etish vositalari deyiladi.
Axborot televizion tasvir, rasm, grafik, xarf yoki raqam ko’rinishida
aks etilishi
mumkin.
5.1.1.
Proyeksion indikatorlar
Proyeksion indikatorlar (5.1-rasm) linzalarga
aks ettilgan raqam va xira
oynadan iborat. Ushbu tipdagi indikatorlar yordamida har hil simvollarga erishish
mumkin. Bundan tashqari tasvir rangli bo’lishi mumkin.
Operativ boshqarish
tizimlarida PТ-2M, PP-21M, PP-21MA hamda PP-30M tipidagi proyeksion
indikatorlar keng qo’llaniladi.
5.1-rasm. Axborotni aks ettirish vositalari:
a)-proyeksion indikatorlar; b)-tuzilishi; v)-
elektrolyuminissentli
raqamli
indikatorning tashq ko’rinishi
5.1.2.
Elektrolyuminissent indikatorlar
Elektrolyuminissent
indikatorlar
(5.2-rasm) tasviri bo’yicha xarif-raqamli,
mnemonik hamda belgi indikatorlarga ajratiladi. Хarif-raqamli elektrolyuminissent
indikatorlar eng keng qo’llaniladigan axborotni aks etish vositalardan biridir.
Belgi
va raqamlar ularda har hil konfiguratsiyadagi segmentlardan iboratdir. O dan 9
92
gacha raqamlarni aks etish uchun 7, 8, 9, segmentli elektrolyuminissent
indikatorlar qo’llaniladi. 19 segmentli elektrolyuminissent
indikatorlar esa hamma
arab raqamlari va lotin hamda rus alfavit xarflarini aks etadi.
Elektrolyuminissent indikatorlarning ish prinsipi qattiq moddani
o’zgaruvchan elektr maydonda yorug’lik tarqatishga asoslangan.
Ularning
konstruksiyasi quyidagicha: oynaga 1 tiniq elektr o’tkazuvchan 2, metalik 4 va
elektrolyuminissent qatlamlari qotirilgan.
