97
Raqam-analog o’zgartkichlari raqamli kod ko’rinishdagi signalni unga
proporsional bo’lgan tok yoki kuchlanishga aylantirishda xizmat qiladi. Ular
teleo’lchash tizimlaridagi raqam ko’rinishidagi axbarotni analog signalga
o’zgartirib ushbu signalni maxsus asboblarga uzatadi, yoki raqamli EХM lar va
analog elementlar orasida aloqani amalga oshiradi.
RAU larning ish prinsipi kirish raqam razryadlariga proporsional bo’lgan
analog signallarni qo’shishcha asoslangan. RAU da analog chiqish signali U
chiq
kirish raqam signali bilan quyidagicha bog’langan.
U
chiq
=U
et.
S (5.3)
bu yerda U
et
— etalon kuchlanish
S — ma’lum miqdorda ikkilamchi razryadlardan iborat
S=a
1
2
-1
+a
2
2
-2
+... a
n
2
-n
(5.4)
bu yerda a
1
a
2
a
n
- 1 yoki 0 qabul qiluvchi ikkilamchi razryadlarni
koeffitsiyentlari, n — ikkilamchi razryadlarning umumiy soni. a
i
=1 bo’lganda
S ning qiymati 1 ga yaqinlashib undan 2
-n
farq qiladi.
RAU ning ish prinsipini ko’rib chiqamiz (5.4-rasm).
Bu yerda razryad I
1
,I
2
... I
n
toklari vazn rezistorlar yordamida tekshiriladi.
Sxemadan ko’rinib turibdiki katta razryaddan kichik razryadga o’tgan sari tok
miqdori 2 barobar kamayadi, chunki har bir katta razryadning rezistori keyingi
kichik razryadning rezistorining qarshiligiga nisbatan 2 barobar katta.
Raqamli boshqarish sxema RBS — hisoblagich yoki rezistr bo’lib uning
signallari ikkilamchi razryadlarga mos ravishda kontaktsiz kalitlarning SA
1
,
SA
2
... Sa
n
xolatlarini topshiradi shunda kalitlarning holati mos razryadlarning
qiymatlariga bog’liq.
Kalitning har biri vazn rezistorini operatsion kuchaytirgichning inventori
kirishi yoki nol shinasi bilan bog’lab turibdi.
Shunday qilib kuchaytirgichning kirishiga kirish signallari
a
i
=1 bo’lgan razryadlarning umumiy toki uzatiladi.
2U
et
