101
qutblanish holatiga qarab turlicha qutblangan
yulakcha hosil qillinadi, ya’ni «0»
va «1» sonlariga mos keladi. Magnit lentasining magnitlangan qismidagi qatori
magnit yo’lakchasini hosil qiladi, hisoblash esa magnitli
galovka orqali amalga
oshiriladi. Bu vaqtda cho’lg’amda e.yu.k hosil qilinadi, ya’ni «0» va «1»
sonlariga mos keladi. Bu usulning afzalliklari: katta miqdorda saqlash
qobiliyatiga ega va saqlash muddati chegaralanmagan. Kamchiliklari:
harakatlanuvchi
qismlarini mavjudligi, kerakli ma’lumotlarni olishda kutish
holati..
Katta ma’lumotlarni olish, yozish va saqlash uchun triggerlar ishlatiladi
(trigger-2ta elektron lampadan va 2ta tranzistorlardan tashkil topgan bo’ladi.).
Тrigger yordamida eslab qolish qurilmasining sxemasi 1-rasmda keltirilgan.
5.6-rasm. Тriggerli registr sxemasi.
Bu sxema (registr) 4-ta triggerlardan (Т1…Т4) va 3ta kechikish liniyasi (L3-
liniya zaderjka)dan va L3 rezistorlar va kandensatorlar
zanjiridan tuzilgan
bo’ladi. Masalan registorda 13-sonini yozish kerak. Ikkilik sistemasida 1101
shaklida va o’nlik sistemasida (1*2
3
+1*2
2
+0*2
1
+1*2
0
) ko’rinishida
almashtiriladi. Registrga sonni kiritishdan oldin registrdan oldingi yozuvlar
o’chiriladi, har bir triggerning chiqishida «0» raqami o’rnatiladi.
Birinchi razryad uzatilganda Т1 triggerni chiqishida «1» raqami paydo
bo’ladi, registr bo’yicha esa «1000». So’ng kirishga «siljish»
impulsi keladi va
Т1 trigger chiqishida yana «0» paydo bo’ladi. «1» ni yozish paytida Т1
chiqishida musbat impuls hosil bo’ladi va bu impuls Т2 ga ta’sir ko’rsatmaydi.
Siljish impulsi ta’sirida esa manfiy impuls hosil bo’ladi va L3 (kechikish
102
liniyasi) orqali Т2 triggerni kirishiga ta’sir qiladi va uni chiqishida «1» raqamini
yozadi (endi registrda «0100» yoziladi). Keyingi etapda Т1 holati o’zgarmaydi
va kelayotgan siljish impulsi sonni bir razryad o’ngga siljitadi, ya’ni («0010»)
3
.
Keyingi uchinchi impuls «1» Т1 registrga 1 raqamini yozadi («0010»)
3
siljish impulsi esa 1 raqamini Т1 va Т3 triggerlaridan Т2 va Т3 triggerlariga
o’tkazadi, ya’ni («0010»)
3
. Nihoyat oxirgi impuls Т1
triggerga yoziladi va
registrda kerakli son «1101», ya’ni 13 raqami paydo bo’ladi.
