Ekologik ekspertiza fanining maqsadi va vazifalari

to’g’risidagi qonun xujjatlari talablariga qathiy amal qilish zarurligini doimo
xisobga olishga o’rgatish;
- mo’ljallanayotgan xo’jalik va boshqa faoliyatni amalga oshirish to’g’risida qaror
qabul qilinmasdan oldin bunday faoliyatning ekologik talablarga muvofiqligini
ekologik ekspertizadan o’tkazganda tabiatdan foydalanish va tabiatni muhofaza
qilishning murakkabligi, ko’p omilligi, tarmoqlarnaro va fanlararo muammo
ekanligini har tomonlama hisobga olgan tadqiq etish malakalarini egallashga
erishishi;
- rejalashtirilayotgan yoki amalga oshirilayotgan xo’jalik va boshqa xil
faoliyatning atrof tabiiy muhit va fuqarolar sog’ligiga salbiy ta’sir ko’rsatishini,
ularning xavflilik darajasini aniqlash bo’yicha ekologik ekspertiza o’tkazganda
masalaniekoloogik xavfsizlikni va ekologizatsiyalashni ta’minlash zarurati nuqtai
nazaridan xal etish lozimligini tushuntirish;
- ekologik ekspertiza o’tkazishda atrof tabiiy muhitini muhofaza qilish va tabiiy
resurslardan oqilona foydalanish bo’yicha nazarda tutilayotgan tadbirlarning yetarli
va asosligini aniqlash printsiplari, metodlari va yo’llarini bilishga va ularni
amaliyotda qo’llashga o’rgatish;
- ekologik ekspertiza endilikda shakllanib borayotgan va tez rivojlanayotgan fanlar
jumlasiga kiradi.
Uning asosiy qoidalari va kontseptsiyalari tabiatni muhofaza qilish maqsadlariga
erishishga yo’naltirilgan. Ushbu fan tadqiqotlarida ekologik ekspertiza mehanizmi
orqali quyidagi ekologik-iqtisodiy muammolari yechimiga asosiy ehtibor beriladi:
inson salomatligi, ekologik muvozanatni saqlash, ekologizatsiyalash, tabiatdan

oqilona va uni ishdan chiqarmaydigan qilib foydalanish uchun qulay
shart-sharoitlar yaratish, ekologik xavfsizlik va boshqalar.
Ekologik ekspertiza fanining nazariy va amaliy bilimlari iqtisodchi-ekologlar,
ekolog-ekspertlar, iqtisodchilarni professional tayyorlashning muhim shartlaridan
hisoblanadi. Ekologik ekspertiza fani xozirgi ekologik siyosatni to’g’ri tushunishga
va amalga oshirishga, mamlakatni barqaror rivojlantirishda tabiat muhofazasining
ekologik-ekspert yo’nalishining mohiyatini bilib olishga ilmiy asos bo’lib xizmat
qiladi.
Ushbu fanning vazifalari mamlakatning tabiatni muhofaza qilishga qaratilgan
ob’ektiv ehtiyojlariga muvoofiq boshqaruvining barcha bo’g’inlarida ekologik
ekspertiza xizmatlariga talabning oshib borayotganligi bilan belgilanadi.
Iqtisodiyotni ekologizatsiyalash, ekologik barqaror rivojlanishga o’tish zarurati
ekologik ekspertizaning ahamiyatiniyanada oshiradi. SHu munosabat bilan
ekologik ekspertiza fani oldida turgan asosiy vazifalarga quyidagilar kiradi:
- tabiat bilan jamiyat o’zaro aloqalarining ekologik ekspertiza yo’nalishini chuqur
va xar tomonlama tadqiq etish;
- ekologik ekspertizaning O’zbekistonning barqaror rivojlanish va iqtisodiyotni
ekologizatsiyalash yo’nalishlariga o’tishi bilan bog’liq bo’lgan nazariy va amaliy
masalalarining yechimini topish;
- ekologik ekspertiza ob’ektlarining tabiatdan foydalanish va atrof tabiiy muhitga
ta’sirini va ekologik xavflilik darajasini kompleks taxlil etish;
- ekologik ekspertiza uchun taqdim etilayotgan materiallarning tabiatni muhofaza
qilish to’g’risidagi qonun xujjatlariga muvofiqligini aniqlash metodlarini ishlab

chiqish;
- ekologik ekspertizani istiqbolda rivojlantirishning ekologik-iqtisodiy ustivorlik va
iqtisodiyotni ekologizatsiyalashga asoslangan yo’nalishlarini aniqlash, ularni ilmiy
asoslash va rivojlantirish;
- ekologik ekspertiza o’tkazish orqali tabiatdan ratsional foydalanish va tabiatni
muhofaza qilish imkoniyatlarini davlat boshqaruvi va bozor instrumentlari orqali
tartibga solishning samaradorligini o’rganish;
- ekologik ekspertizaning dolzarb va ustivor yo’nalishlarini aniqlash va ekspert
tadqiqotlarining samaradorligini oshirish metodlarini ishlab chiqish.
Ushbu kursni o’rganish tabiat muhofaza qilishni boshqaruvning tarmoq mahmuriy
metodlari qatoriga kiradigan ekologik ekspertizaning ahamiyati, mohiyati,
mazmuni va asosiy yo’nalishlari va rivojlanishi istiqbollarini chuqur o’rganish va
asosiy qoidalarini bilib olishga va ekologik-ekspertiza bilimlarini amaliyotda
qo’llashga xizmat qiladi.

Download 235,47 Kb.