Abbosov M. Mustaqil Ish

(yo’l qo’yish mumkin bo’lgan kontsentratsiyaning eng yuqori darajasi, yashil
zonalar normalari va bosh.) tabiatga antropogen ta’sirning yo’l qo’yish mumkin
bo’lgan ob’ektiv chegaralarini aniqlashga imkon beradi.
Ekologik ekspertiza fanining boshqa fanlar bilan bog’liqligi va o’zaro
aloqalari
Ekologik ekspertiza muammolarining kompleks xarakteri ob’ektining
murakkab va fanlararo xususiyatlari ushbu fanining ko’plab iqtisodiy, tabiiy,
texnika, xuquqiy, ijtimoiy, geografik, tibbiy va boshqa fanlar bilan bog’liq
bo’lishini va ular bilan xar tomonlama o’zaro aloqalarni rivojlantirishni taqazo
etadi.
Tabiat bilan jamiyat o’rtasidagi o’zaro aloqalarni ekologik ekspertiza fani nuqtai
nazaridan o’rganish ushbu muammoning ekologik, iqtisodiy, ijtimoiy-demografik,
hududiy-geografik, tibbiy, shaxarsozlik, xuquqiy, texnologik va boshqa ko’plab
yo’nalishlarini har tomonlama kompleks hisobga olishni taqazo etadi. Ekologik
ekspertiza fani foydalanish iqtisodi fani kabi tabiiy va ijtimoiy fanlar tabiatdan
tutashgan chegaralarda turadi. SHu sababdan turli fanlar sohalarining
ma’lumotlaridan,
materiallaridan
keng
miqyosda
foydalanish
ekologik
ekspertizaning g’oyat murakkab muammolarini muvaffaqiyatli xal etishga imkon
beradi.
Ekologik ekspertiza fanining o’rganishda B.Kommoner tomonidan tavsiya etilgan
quyidagi tabiat iqtisodiyoti qonunlari yoki printsiplaridan keng foydalanish muhim
ahamiyatga ega: xammasi xammasi bilan bog’langan; xammasi qayoqqadir g’oyib
bo’lishi kerak; xech narsa bekorga (tekin) berilmaydi; tabiat yaxshi biladi.
Ekologik ekspertiza tadqiqotlarida va amaliyotida tabiatga ko’p darajada salbiy

ta’sir ko’rsatadigan xo’jalik, boshqaruv va boshqa faoliyat (ob’ekt) yo’nalishlari
ekspertizada quyidagi umumiy va fanlararo printsiplarni har tomonlama hisobga
olish muhim ilmiy-amaliy ahamiyatga ega:
- insonning xayoti va sixat-salomatligining ustivorligi, aholining hayoti, mehnati,
dam olishi uchun qulay ekologik sharoit yaratish;
- jamiyatning ekologik va iqtisodiy manfaatlarini aynan birga qo’shishni ilmiy
asoslab amalga oshirish orqali aholining yashashi uchun sog’lom va qulay atrof
tabiiy muhitga ega bo’lishi to’g’risidagi xuquqlarining real kafolatlarini ta’minlash;
- tabiat resurslaridan tabiat qonunlari, tabiatning potentsial imkoniyatlari, tabiiy
resurslarni takror ishlab chiqarish zarurati va atrof muhit va aholi salomatligi
uchun asil xoliga qayta olmaydigan oqibatlarga yo’l qo’ymaslikni hisobga olgan
xolda ratsional foydalanish;
- tabiat muhofazasi va ekologik ekspertizada qonun xujjatlari talablariga qathiy
amal qilish va ekologik xuquqbuzarlik uchun javobgarlik;
- ekologik muammolarni xal etishda oshkoralikka amal qilish, jamoat tashkilotlari
va aholi bilan yaqin aloqalarni o’rnatish.

Download 235,47 Kb.