Yorug’likka nisbatan o’simlik va hayvonlarning ekologik guruhlari

2. Yorug’likka nisbatan o’simlik va hayvonlarning ekologik guruhlari. O’simliklar yashaydigan muhitning yorug’lik bilan ta’minlanishi bizning sayyorada juda turli tumandir. Masalan, baland tog’ cho’l, dashtlardagi yorug’likka eng boy joylardan tortib, juda qorong’u g’orlar, suv ostidagi muhitlar. Shu sababli o’simliklarning yorug’lik muhitiga moslashishi ham turlichadir. Yorug’lik muhitiga nisbatan munosabatiga qarab o’simliklar uch guruhga bo’linadi:

• 2. Yorug’likka nisbatan o’simlik va hayvonlarning ekologik guruhlari. O’simliklar yashaydigan muhitning yorug’lik bilan ta’minlanishi bizning sayyorada juda turli tumandir. Masalan, baland tog’ cho’l, dashtlardagi yorug’likka eng boy joylardan tortib, juda qorong’u g’orlar, suv ostidagi muhitlar. Shu sababli o’simliklarning yorug’lik muhitiga moslashishi ham turlichadir. Yorug’lik muhitiga nisbatan munosabatiga qarab o’simliklar uch guruhga bo’linadi:
• 1. Yorug’sevar o’simliklar
• 2. Soyaga chidamli o’simliklar
• 3. Soyasevar o’simliklar

Bu guruhlarga kiruvchi o’simliklar ekologik optimumning joylashishi bilan o’zaro farqlanadi. Yorug’lik sevar o’simliklarning ekologik optimumi, yorug’lik ko’p bo’lgan zonada joylashgan bo’lib, ular kuchli qorong’ulikka chiday olmaydi. Bu guruhga tog’ cho’l, adir, dasht, ochiq joylarda o’suvchi o’simliklar kiradi. Bulardan tashqari bu guruhga toshlar ustida yopishib o’suvchi lishayniklar, madaniy o’simliklar ham mansub.

• Bu guruhlarga kiruvchi o’simliklar ekologik optimumning joylashishi bilan o’zaro farqlanadi. Yorug’lik sevar o’simliklarning ekologik optimumi, yorug’lik ko’p bo’lgan zonada joylashgan bo’lib, ular kuchli qorong’ulikka chiday olmaydi. Bu guruhga tog’ cho’l, adir, dasht, ochiq joylarda o’suvchi o’simliklar kiradi. Bulardan tashqari bu guruhga toshlar ustida yopishib o’suvchi lishayniklar, madaniy o’simliklar ham mansub.
• Soyani sevuvchi o’simliklarning ekologik optimumi yorug’lik darajasi past joyga to’g’ri keladi. Bu guruh soya va qorong’u joylarda o’suvchi o’simliklar kiradi. Ular asosan murakkab o’simliklar jamoasining pastki yarusida uchrovchi o’simliklar, uy sharoitida o’stiriladigan gullar, oranjereyada o’suvchi o’simliklardir. O’rmonda, pastki yarusda o’sadigan o’simliklar ham shu guruhga misol bo’la oladi.