Absorbsiya qurilmalarining sxemalari

Download 1.02 Mb.
bet	3/6
Sana	13.12.2022
Hajmi	1.02 Mb.
	#34599

Bog'liq
Absorbsiya jarayoni haqida umumiy ma`lumot
Basic Work Book, Yoshlarda kitob o’qish madaniyatini shakllantirishda oila-fayllar.org, kitob o’qish madaniyatini shakllantirishda oila-fayllar.org, 4725-Article Text-11860-1-10-20220108

Absorbsiya qurilmalarining sxemalari Absorbsiya qurilmalari ishlash rejimiga ko’ra davriy va uzluksiz bo’ladi. Kichik hajmli ishlab chiqarishlarda faqat davriy ishlaydigan absorbsiya qurilmalari ishlatiladi. Zamonaviy sanoat korxonalarida ko’pincha uzluksiz ishlaydigan qurilmalardan foydalaniladi. Gaz va suyuq fazalarning yo’nalishiga ko’ra, qarama- qarshi va to’g`ri yo’nalishli absorbsion qurilmalar mavjud. Absorbsiya qurilmalari ish prinsipiga asosan bir va ko’p pog`onali, resirkulyatsiyali va regenerasiyali bo’ladi. 9-rasmda uchta absorber ketma-ket ulangan qarama-qarshi yo’nalishli qurilmaning sxemasi ko’rsatilgan. Qurilma tarkibiga absorberlar 2 dan tashqari eritma yig`gichlar 1, eritmani haydash uchun markazdan qochma nasoslar 4 va eritmani sovitish uchun issiqlik almashgichlar 3 kiradi. Yutuvchi suyuqlik gazning yo’nalishi bo’yicha oxirgi absorberga beriladi, yuqoridan pastga oqib, qabul qiluvchi yig`gichga tushadi va nasos yordamida sovitgich orqali oldingi absorberga yuboriladi. Shunday qilib, qarama-qarshi yo’nalishdagi gaz va suyuqlikning o’zaro ta’siri yuz beradi. Suyuqlikning to’la darajadagi to’yinishini amalga oshirish uchun hamda eritmadan yutilgan komponentni toza holda ajratib olish maqsadida, resirkulyatsiyali absorbsiya-desorbsiya qurilmasi ishlatiladi (9-rasm). Bunday qurilma gaz yo’nalishi bo’yicha ketma-ket joylashgan ikkita absorber eritmalar uchun yig`gichlar 2, nasoslar 3, sovitgichlar 4, issiqlik almashgich 5 va desorbsiya kolonnasi 6 dan tashkil topgan. Ifloslangan gaz birinchi kolonnaga beriladi, suyuqlik esa absorbentning tepa qismidan yuboriladi, bu erda, gaz bilan suyuqlik uzluksiz kontaktga uchraydi.Ushbu qurilmada suyuqlik chegaralangan sikl bo’yicha harakat qiladi. Birinchi kolonnada qisman tozalangan gaz ikkinchi kolonnaga yo’naltiriladi.Ikkinchi kolonna ham suyuqlik bilan chegaralangan sikl bo’yicha ta’minlanib turiladi.Ikkinchi kolonnaga berilayotgan eritmaning konsentratsiyasi ma’lum qiymatga etganda birinchi kolonnaning sikliga yuboriladi. Shunday qilib, eritmaning konsentratsiyasi birinchi kolonnadan ikkinchi kolonnaga o’tganda ko’payadi va birinchi kolonnaning siklida konsentratsiyasi ancha yuqori bo’lgan eritma hosil bo’ladi. Ushbu eritma issiqlik almashgich 5 da isitilib, desorbsiya kolonnasi 6 ga yuboriladi. Desorberda suyuqlikda yutilgan component issiqlik ta’sirida bug`latiladi.Toza issiq erituvchi yig`gich 2 ga tushadi. Bu erituvchi nasos 3 yordamida issiqlik almashgich 5 va sovitgich 4 orqali ikkinchi kolonnaning sikliga qaytariladi. Desorbsiya qilingan gaz esa qurilmaning yuqorigi qismidan uzatiladi. Ushbu qurilmada suyuqlik resirkulyatsiya qilinadi va faqat ayrim yo’qotilishlarni qoplash uchun kam miqdordagi toza erituvchi qo’shib turiladi, erigan komponent esa toza holda hosil bo’ladi. Gazni karbon uglerodidan (CO2) suvli tozalashini prinsipial sxemasi (1) -rasmda tasvirlangan. 1-separator, 2-adsorber, 3-turbina, 4-nasos, 5-elektromotor, 6-oraliq desorberi, 7-yakuniy desorber, 8-desorbsiya kolonnasi, 9-satxni to’g’irlagich. Suvni tozalash jarayoni boshqa, fizik jarayonlarga o’xshash bosim ostida amalga oshiriladi, natijada suvni chiqarib boshlashga elektr energiya harakati kamayib tozalash darajasi ko’tariladi. Agar karbon vodorodni konversiyasi yoki qattiq yoqilg’ini gazlireaksiyasi bosimsiz amalga oshirilsa, gaz suvni tozalashdan oldin komprimisiyalanadi. Bu vaqtda quvvat, (energiya) karbon uglerodini (CO2) siqishda sarf bo’ladi. Qancha bosim yuqori bo’lsa, gazni siqilishga energiyani sarfi-yo’qotilishi yuqori bo’ladi, shuning uchun agregat (motor-nasos-turbina) ni foydalanish koeffitsienti (F.I.K) gazdagi karbon uglerodini konsentratsiyasi va boshqa faktorlarga bog’liq optimal bosim mavjud. Ishni 10-chi ma’lumotlarga asosan elektr energiyani sarfi 10-20 oralig’ida bosimga bog’liq emas, lekin kompressorni bosqichlari, bosimni adsorberda oshishini apparat hajmini kamayishini, tozalik darajasini oshishini va boshqa faktorlarni e’tiborga olinsa suvni adsorbsiya bosimini bosimsiz konversiyada 30 atrofida ushlab turish maqsadlidir. Tozalangan gazda (CO2) konsentrasiyasini 2 % ga kamaytirish uchun desorbsiyani xirgi bosqichida desorberni quyi qismida (CO2) bosimi (11-11) tenglamaga aPs=o0s,a6n4 -P0,<60=,00,23-8340= 0a,t6 atm taa’slhukmilk iet agdia.z nAig ard aɳg0’ avla ɳtRasm (4-7) da konvertor gazni suvni tozalashda CO2 eritmasidan vodorodni haydash prinsipial sxemasi tarkibi. 1. Absorberni asosiy yuqori zonasi 2. Absorberni quyi zonasi 3. Desorbsiya birinchi bosqichi 4. Nasos 5. Kompressor Download 1.02 Mb.

Download 1.02 Mb.