International scientific-online conference
MAMLAKATIMIZDA MEHNATNI MUHOFAZA QILISHGA OID XALQARO HAMKORLIK VA XORIJ TAJRIBALARI
Begnazarova Shoira Baxtiyor qizi
Talaba, Toshkent
kimyo-texnologiya instituti, O’zbekiston, Toshkent sh
https://doi.org/10.5281/zenodo.6629229
Abstract
Xalqaro mehnat tashkiloti (XMT), Birlashgan Millatlar tashkilotining mehnat sohasidagi xalqaro standartlarni belgilovchi uch tomonlama ixtisoslashtirilgan tashkiloti hisoblanadi. Hozirgi vaqtda XMT 187 ta a'zo davlatlarni o'z ichiga oladi. Versal shartnomasi natijasida 1919-yilda tashkil etilgan XMT 1946-yilda BMTga kiritilgan birinchi muassasa bo'lib, BMTning uchinchi eng qadimgi agentligi va to'rtinchi eng qadimgi ko'p
tomonlama tashkilot Millatlar Ligasi bilan bevosita aloqada bo'lgan yagona tashkilotdir. Uning bosh qarorgohi Jeneva ya’ni Sheytsariyada joylashgan bo’lib, dunyo bo’ylab 40 ga yaqin vakolatxonalari mavjud va 150 dan ortiq mamlakatlardan kelgan 2700 ga yaqin xodimlarni ish bilan ta'minlaydi, shulardan 900 tasi texnik hamkorlik dasturlari va loyihalarida ishlaydi. XMTning xalqaro mehnat standartlari keng miqyosda erkinlik, tenglik, xavfsizlik va qadr-qimmat sharoitida butun dunyo bo'ylab qulay, samarali va barqaror ishlashni ta'minlashga qaratilgan.
Key words: Xalqaro
mehnat tashkiloti,
mehnat sharoiti,
mehnatni muhofaza qilish, qonun, mehnat huquqi, mehnat sharoiti, ishdagi xavfsizlik,
ijtimoiy himoya, munosib maosh komponentlari.
Respublika xalqaro hamkorligining muhim yo‘nalishlaridan biri mehnat munosabatlari sohasidagi faoliyatdir. O‘zbekiston Respublikasi Xalqaro Mehnat Tashkiloti (XMT) bilan xususan muqobil va munosib mehnat sharoitlarini ta'minlash yo‘nalishida faol hamkorlik yuritadi. O‘zbekiston 1992-yil 13-iyuldan ushbu tashkilotning teng huquqli a’zosi hisoblanadi.
Xalqaro Mehnat Tashkilotining tashabbusi bilan 2003-yildan boshlab 28-aprel “Butunjahon mehnatni muhofaza qilish kuni” deb e’lon qilinib, ushbu kunda dunyoning 120 dan ortiq davlatlarida dunyo hamjamiyatining ish joylarida sodir bo‘layotgan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklarga chalinishning oldini olish hamda mehnat muhofazasi masalalariga e’tiborni yanada kuchaytirishga qaratilgan qonunlar qabul qilinib, turli mavzularda tadbirlar o‘tkazib kelinadi. XMT tomonidan ushbu kunning ta’sis qilinishiga sabab butun dunyoda ish joylarida baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklarining oldini olishga ko‘maklashishdir.
61
