Akt sohasida kasb taʻlimi bakalavriat taʻlimi yo‘nalishi talabalari uchun oʻquv qoʻllanma sifatida tavsiya etilgan

Download 3,33 Mb. Pdf ko'rish
bet	7/58
Sana	15.05.2024
Hajmi	3,33 Mb.
	#236268

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 58

Bog'liq
BULITLI TEXNOLOGIYALAR.Delov

Bulutli hisoblash

1.2. Bulutli hisoblash
Bulutli hisoblash - elektron hisoblash xizmatlarini komputer tarmoqlari orqali
yetkazib berishni nazarda tutadi. Bunda kompmyuter resurslari foydalanuvchiga
internet xizmati tarzida taqdim etiladi. Amazon Web Services kabi bulutli xizmatlar
platformalari tarmoqqa ulangan uskunalarga ega bo‘lib, bunday dasturiy taʻminot
xizmatlaridan zarur bo‘lgan texnik xizmatni amalga oshirayotganda, Internet
resurslaridan zaruriy resurslarni tarqatish va ishlatishda foydalaniladi.
Bulutli hisoblash
(inglizcha cloud computing) - maʻlumotlarni taqsimlangan
holda hisoblash texnologiyasi bo‘lib, bunda kompyuter resurslari foydalanuvchiga
internet xizmati tarzida taqdim etiladi.
Bulutli hisoblash tizimlari avvalo mijoz-server tartibida ishlaydi: mijoz
tarmoqdagi bir guruh serverlarning resurslari - protsessor vaqti, operativ xotira, disk
maydoni, tarmoq kanallari, ixtisoslashgan kontrollerlar, dasturiy taʻminot va
hokazolardan foydalanadi. Ammo, bu guruh mijoz uchun yagona virtual server shaklida
ko‘rinadi. Foydalanuvchi o‘z ehtiyojlariga mos ravishda isteʻmol qilinayotgan resurslar
hajmini o‘zgartirib borish imkoniyatiga ega. Masalan, maʻlum bir haq evaziga o‘zi
egallab turgan disk maydonini kengaytirishi mumkin.
Bulutli hisoblash kompaniyaga ishxonada hisoblash infrastrukturasini qurish va
qo‘llab-quvvatlashdan ko‘ra, virtual mashina (VM), saqlash yoki dastur kabi foydali
vositalarni, elektr energiyasi tejami kabi imkoniyatlarni beradi.
Bulutli hisoblash tushuncha sifatida juda bahsli hisoblanadi. Bulutli hisob-
kitobni taʻriflash so‘ralganda, taʻrif aniq bir umumiy taʻriflarni keltirish qiyin. Keling,

17
buni bilib olish uchun bulutli hisoblash (cloud computing) ning baʻzi bir taʻriflarini
ko‘rib chiqamiz:
1) Mahalliy server yoki shaxsiy kompyuter o‘rniga maʻlumotlarni saqlash,
boshqarish va qayta ishlash uchun internetda joylashtirilgan uzoq serverlar tarmog‘idan
foydalanish amaliyoti. Bu esa bulutli hisoblashning taʻriflaridan biri.
2) Bulutli hisoblash - 2000 yillarning oxirlarida hisoblash resurslaridan
foydalanish va isteʻmol qilish hisobiga shakllangan hisoblash terminlari yoki metafara.
Bulutli hisoblash markazlashtirilgan maʻlumotlarni saqlash va kompyuter xizmatlari
yoki resurslariga onlayn kirish imkonini beradigan masofaviy serverlar va dasturiy
tarmoqlar guruhlarini tarqatishni o‘z ichiga oladi.
3) Bulutli hisoblash Internetda joylashgan, talab qilingan istalgan xizmatlarni
Internet orqali yetkazib berish degan tushuncha bu bulutli hisoblashning odatiy
taʻriflaridan biridir. Ushbu xizmatlar uchta toifaga bo‘linadi: Infrastructure-as-a-
Service (IaaS), Platform-a-Service (PaaS) va Software-as-a-Service (SaaS).
4) Ayrimlar bulutli hisoblashni Internet texnologiyasidan foydalangan holda IT-
imkoniyatlarning kengayishi va elastikligini taʻminlaydigan hisoblash uslubi sifatida
taʻriflaydilar.
5) Standartni belgilaydigan milliy standartlar va texnologiyalar instituti (NIST)
bulutli hisoblashga shunday taʻrif beradi: tezkor taʻminlanadigan va boshqaruvda
minimal darajada qiyinchilik keltirib chiqaradigan yoki xizmat ko‘rsatish provayderlari
bilan hamkorlikda tarqatilishi mumkin bo‘lgan, konfiguratsiya qilinadigan hisoblash
resurslarining umumiy to‘plamiga talab bo‘yicha tezkor ulanish va qulay foydalanish
uchun model.
6) IEEE standartlari assotsiatsiyasi (IEEE-SA) bulutni hisoblashni ikki xil
taʻriflaydi. P2302 (Cloud Profiles) loyihasi bulutli sotuvchilar, xizmat ko‘rsatuvchi
provayderlar va foydalanuvchilar kabi bulutning turli ekotizimlarini taʻkidlaydi. P2302
(Intercloud) loyihasi cloud-to-cloud birgalikda ishlash uchun topologiyani,
funksiyalarini va boshqaruvini belgilaydi.

18
7) Quyidagi va yuqorida keltirilgan barcha tushunchalardan bulutli hisob-
kitoblarning qisqacha va tezkor taʻrifi quyidagilardan iborat: Foydalanuvchilarga
maʻlumotlar saqlash, qayta ishlash va ulardan foydalanishga imkon beruvchi uzoq
masofali serverlarning virtual tarmog‘i bilan hisoblash usuli, talabga javoban hisoblash
xizmatlarini moslashuvchanlik, miqyosi, xavfsizligi va ortiqcha ishlashi bu bulutli
hisoblash (cloud computing) dir.

Download 3,33 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 58

Download 3,33 Mb.

Pdf ko'rish