|
Atom va yadro fizikasiga oid umumiy muloxazalar. Yadro kuchlari va modellariBog'liq Atom va yadro fizikasi MM Avtomobillar konstruksiyasi 2-qism hisobot, Tabiatshunoslik va uni o`qitish metodikasi .D.Sharipova.2018., 25013, list, Kiberxavfsizlik amaliy №4, elektronika (l)№3, elektronika (l)№5, timsollarni tanib olish 1-deadline, 2 5204098764599461520, MELIORATSIYA MODULIDAN NAZORAT SAVOLLARI, Betlik o`m, ishchi so`zlari, Maktabgacha yosh davrida psixik rivojlanish xususiyatlari-fayllar.org, amalyot hujjatlari3. Radioaktiv yemirilish konuni
Radioaktiv yemirilish vakt utishi bilan sistemadagi yemirilmagan atomlarning asta-
sekin kamayishiga olib keladi.
t – vakt ichida yemirilgan
N atomlar soni:
N=-
N
t,
(4)
bu formulada
- yemirilish doimiysi, N- yemirilmagan atomlar soni. Formuladagi manfiy
ishora atomlar sonini yemirilish natijasida kamayishini kursatadi (4) formuladagi radioaktiv
yemirilish doimiysi:
,
t
N
N
(5)
radioaktiv yadrolarni vakt birligi ichida yemirilishini kursatadi yeki aytish mumkinki,
yemirilishi tezligini kursatadi.
(4) tenglamani dN/N=-
dt kurinishida yozib integrallasak, yemirilish konunini ushbu
kurinishda yozish mumkin:
t
e
N
N
0
(6)
Bu formulada N
0
- radioaktiv yadrolarning boshlangich soni, N- radioaktiv yadroning t vakt
utgandan sunggi soni. Agar malum T vakt ichida radioaktiv yadrolarni yarmi kamaysa, bu T-
vakt yarim yemirilishi davri deyiladi. (6) formulalardan :
Т
Т
ёки
Т
44
,
1
693
,
0
1
693
,
0
2
ln
(7)
Radioaktiv yemirilish konuni grafik ravishda 1-
rasmda kursatilgan.
Radioaktiv elementlarning yarim yemirilish davri
katta chegaralarda tebranadi, yani 4,5 mlrd yil (uran uchun)
dan 1,5
10
-4
s (poloniy elementining izotopi uchun) gacha
oralikda yotadi. Radioaktiv moddaning aktivligi
t vakt
birligi ichida kancha atom
N yemirilishi bilan baxolanib,
N
t
N
A
(8)
konuniyat bilan yoziladi. Vakt utishi bilan radioaktiv
moddaning aktivligi kamayishi mumkin, chunki uzluksiz
ravishda yuz berayotgan yemirilish moddaning aktivligini pasaytirib yuboradi.
Radioaktiv moddaning aktivligi Kyuri xisobida ulchanadi. 1 kyuri ogirligi 1 g bulgan
radiy elementida 1 s vakt ichida ruy bergan yemirilishlar soniga teng. Bu son juda katta son
bulib, 3,710
-10
ga teng, shu sababli amaliy maksadlarda millikyuri (1mKi=10
-3
Ki), mikrokyuri
(1mkKi=10
-6
Ki) birliklari ishlatiladi.
|
| |
