|
Atom va yadro fizikasiga oid umumiy muloxazalar. Yadro kuchlari va modellariBog'liq Atom va yadro fizikasi MM Avtomobillar konstruksiyasi 2-qism hisobot, Tabiatshunoslik va uni o`qitish metodikasi .D.Sharipova.2018., 25013, list, Kiberxavfsizlik amaliy №4, elektronika (l)№3, elektronika (l)№5, timsollarni tanib olish 1-deadline, 2 5204098764599461520, MELIORATSIYA MODULIDAN NAZORAT SAVOLLARI, Betlik o`m, ishchi so`zlari, Maktabgacha yosh davrida psixik rivojlanish xususiyatlari-fayllar.org, amalyot hujjatlari2.Ciljish koidasi
Radioaktiv elementlardan
-,
- nurlar chikishi radioaktiv yemirilishi yoki
-,
-
yemirilishi yoki.
-,
- nurlar chikishi yadroning zaryadini uzgartiradi, shu sababli radioaktiv
elementning kimyoviy tabiati xam uzgaradi.
-zarracha, biz yukorida aytganimizdek, geliy
atomi yadrosi bulib, ikki proton va neytrondan tashkil topgan, shu sababli
z
Nea =
2
Ne
4
simvoli
bilan yoziladi. Agar shu zarracha radioaktiv atomdan chikib ketsa, atomning zaryad soni 2 ga,
massa soni 4 ga kamayadi. Bu yadro siljish reaksiyasi kuyidagicha yoziladi:
Z
X
A
Z-2
Y
A-4
+
2
He
4
(2)
Bu yemirilishida,
Z
X
A
— radioaktiv element,
Z-2
Y
A-4
— yemirilishdan sung xosil bulgan
element. Yadro fizikasida
-zarrachani chikaruvchi yadro (
Z
X
A
) ni «ona» yadro,
yemirilishdan sung xosil bulgan
Z-2
X
A-4
yadroni «bola» yadro deyiladi. Endi
–yemirilishini
karasak, bu yemirilish kuyidagicha yoziladi:
0
1
1
e
Y
X
A
Z
A
Z
(17.3)
Demak,
-yemirilishda xosil bulgan element zaryadi ortadi, lekin massa soni
uzgarmaydi.
Radioaktiv elementlarning davriy sistemadagi siljishini aniklaydigan (2) va (17.3)
koidalar siljish koidalari deb ataladi. Bu koidalarni 1913 yilda nemis fizik-ximigi Fayans va
undan mustakil ravishda ingliz radioximigi F. Soddi ta’riflab bergan. Radioaktiv yemirilish
natijasida paydo bulgan yangi yadrolar uz navbatida radioaktiv bulishlari mumkin.
|
| |
