|
Atomnıń Tomsom modelı. Rezerford tajriybesı
|
| bet | 10/20 | | Sana | 18.12.2023 | | Hajmi | 0,61 Mb. | | #122832 |
Bog'liq Atomnıń Tomsom modelıEvtoelektron emissiya
Avtoelektron emissiya (tunnel, suwıq emissiya) - metallar hám yarım ótkezgishlerde kúshli elektr maydanı tásirindegi elektron emissiya. Avtoelektron emissiya elektronlardıń metall vakuum (yamasa basqa ortalıq ) shegarası daǵı potensial tosıqtan tunnel arqalı ótiwi nátiyjesi bolıp tabıladı. Kúshli elektr maydanı bul tosıqtıń biyikligi hám qalıńlıǵın azaytadı. Metallarda Avtoelektron emissiya tok tıǵızlıǵı j Fauler-Nordxeym nızamı menen anıqlanadı ; Úlken Avtoelektron emissiya tokı alıw ushın katod sırtında kóplegen iynesi-mon úshler payda etinadi. Ádetde, kúsh-langanligi E=10^6 v/sm bolǵan maydan payda etiw talay qıyınlıǵı sebepli, Avtoelektron emissiyani baqlaw ushın sirt egriligi úlken bolǵan kishi ólshemli (mikronning bir neshe úlesinde) ignasimon katoddan (mas, avtoelektron proyektorag) paydalanıladı. Avtoelektron emissiya suwıq katodli hár túrlı as-bap hám qurılmalarda qollanıladı. Mısalı, sınaplı ózgeriwshen tok (bir neshe on kA) tuwrılagichlarida, kúshli tok kommuta-tori (ingitron) de, intensiv impuleli rentgen hám joqarı chastotalı nurlanıwlar alıw hám taǵı basqada.
Avtoelektron emissiya (AEE) - qattı denedegi elektron sırtqı maydan, mısalı, elektr maydanı yamasa lazer impulsi tárepinen joqarı energiya dárejesine qozǵatilganda payda bolatuǵın elektron emissiya túri. Keyin tınıshsızlanıwlanǵan elektron qattı deneden shıǵıp ketiwi múmkin, bul processda jaqtılıq fotonı shıǵaradı.
AEE termal bolmaǵan emissiya procesi bolıp tabıladı, yaǵnıy elektronlardı shaǵılısıw ushın joqarı temperaturaǵa shekem qızdırıw talap etilmeydi. Bul AEE ni bólme temperaturasında joqarı aǵımlı elektron nurların óndiristiń perspektivalı usılına aylantıradı, bul mikroelektronika, medicinalıq súwretlew hám materiallardı qayta islew sıyaqlı hár qıylı tarawlar ushın isletiliwi múmkin.
AEE procesi ádetde elektron emissiya aǵımınıń keskin ósiwi menen xarakterlenedi, sebebi sırtqı maydan kúshin asıradı. Bul ósiw elektr maydanınıń qattı deneden shaǵılısıw ushın elektronlar engib ótiwi kerek bolǵan energiya to'sig'ini pasaytirganligi menen baylanıslı.
AEE procesi qattı denede bos jaylar, aralıq atomlar hám dán shegaraları sıyaqlı kemshilikler bar ekenligi menen kúshaytirilishi múmkin. Bul kemshilikler elektron emissiya ushın energiya to'sig'ini jáne de tómenletiwi múmkin bolǵan jergilikli elektr maydanların támiyinlewi múmkin.
AEE salıstırǵanda jańa hádiyse bolıp, onıń tiykarǵı fizikasi ele tolıq tushunilmagan. Biraq, bul keń kólemli tarawlarda úlken jańalıqlar qılıw potencialına iye bolǵan perspektivalı jónelis bolıp tabıladı.
|
| |
