|
Vodorod atomınıń Bor teoriyasi
|
| bet | 7/20 | | Sana | 18.12.2023 | | Hajmi | 0,61 Mb. | | #122832 |
Bog'liq Atomnıń Tomsom modelıVodorod atomınıń Bor teoriyasi.
Vodorod atomı vodorod ximiyalıq elementiniń atomı bolıp tabıladı. Elektr neytral atom yadroǵa Kulon kúshi menen baylanısqan bir oń zaryadlanǵan proton hám bir teris zaryadlanǵan elektrondı óz ishine aladı. Atom vodorodı kosmostıń barion massasınıń shama menen 75% ni quraydı.Erdagi kúndelik turmısda izolyatsiya etilgen vodorod atomları („atom vodorodi“ dep ataladı ) júdá kem ushraydı. Bunıń ornına, vodorod atomı birikpeler degi basqa atomlar menen yamasa basqa vodorod atomı menen ápiwayı (eki atomli) vodorod gazı H 2 ni payda etiw ushın qosılıwǵa ıntıladı. Ápiwayı anglichan tilindegi „atom vodorodi“ hám „vodorod atomı“ bir-biriniń ústine shıǵıs, biraq anıq mániske iye. Mısalı, suw molekulası eki vodorod atomın óz ishine aladı, lekin atom vodorodın óz ishine almaydı. Atom spektroskopiyasi klassik fizikaning boljawına qarsı túrde vodorod atomı ámeldegi bolıwı múmkin bolǵan diskret sheksiz jaǵdaylar kompleksi bar ekenligin kórsetedi. vodorod atomınıń jaǵdayların teoriyalıq túsiniwdi rawajlandırıwǵa urınıslar kvant mexanikası tariyxı ushın zárúrli áhmiyetke iye edi, sebebi basqa barlıq atomlarni bul eń ápiwayı atom dúzilisi haqqında tolıq biliw arqalı shama menen túsiniw múmkin.
Izatroplar. Eń keń tarqalǵan izotop vodorod -1, protiy yamasa kiyim-kenshek vodorod neytronlarni óz ishine almaydı hám ápiwayıǵana proton hám elektron bolıp tabıladı. Protium turaqlı bolıp, tábiyaatda ushraytuǵın vodorod atomlarınıń 99, 985% ni quraydı
Deyteriy (2 H) yadrosında bir neytron hám bir proton bar. Deyteriy turaqlı hám tábiyiy vodoroddıń 0, 0156% ni quraydı hám yadro reaktorlari hám yadro magnit -rezonansi sıyaqlı sanaat processlerinde qollanıladı.
Tritiy (3 H) yadrosında eki neytron hám bir proton ámeldegi hám turaqlı emes, yarım jemiriliw dáwiri 12, 32 jıl. Qısqa yarımparchalanish dáwiri sebepli tritiy tábiyaatda joq, tek izsiz muǵdarda.
Vodoroddıń salmaqlilew izotoplari tek jasalma túrde bólekshe tezlatgichlarida payda boladı hám yarım jemiriliw dáwiri 10 -22 sekundqa teń. Olar neytron tóbeizish sızıǵınan sırtda jaylasqan baylanıspaǵan rezonanslar bolıp tabıladı; bul neytronning tez emissiyasiga alıp keledi.
Vodorod ionı. Biraq, neytral vodorod basqa atom menen kovalent baylanısqanda keń tarqalǵan hám vodorod atomları katyonik hám anion sırtqı kórinislerde de ámeldegi bolıwı múmkin. Eger vodorod atomı ekinshi elektronǵa iye bolsa, ol anionga aylanadı. vodorod anioni " H - " dep jazıladı hám gidrid dep ataladı.
|
| |
