• Auditorlik tanlash usullari, tanlash uslubini shakllantirish, tanlash risklari va natijalarini baholash.
  • Auditorlik tanlash tushunchasi




    Download 7,03 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet60/149
    Sana25.01.2024
    Hajmi7,03 Mb.
    #145944
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   149
    Bog'liq
    Audit oquv amaliyoticover

    4.Auditorlik tanlash tushunchasi. 
    Korxonaning butun moliya-xo’jalik faoliyatini yoppasiga tekshirish juda 
    sermehnat ishdir. Ammo, auditor kasb etikasining me’yorlariga muvofiq mijoz-
    korxona moliyaviy hisobotining ishonchli (ishonchsiz) ligiga to’la ishonch hosil 
    qilishi yoki u to’g’risida fikr bildirishdan bosh tortishi lozim. Agar tekshiriladigan 
    to’plam elementlarining soni statistik tanlash usullarini talab qilmaydigan darajada 
    kam bo’lsa, yoki auditorlik tanlash usulini qo’llash yoppasiga tekshiruv o’tkazishga 
    qaraganda samarasiz bo’lsa, auditorlik tashkiloti buxgalteriya hisobidagi qoldiqlarni 
    va muomalalarning schyotlarda aks ettirilishini yoki nazorat tizimi vositalarini 
    yoppasiga tekshiruvdan o’tkazishi mumkin.
    Tanlab tekshirish ikki turli bo’lishi mumkin: 
    Muvofiq (mos) kelishni tanlab tekshirish 
    Mohiyatan tanlab tekshirish.
     Auditorlik tanlash usullari, tanlash uslubini
    shakllantirish, tanlash risklari va natijalarini baholash. 
    Auditorlik tanlash tekshiriladigan to’plam obyektlarining 100 %dan kam 
    qismiga nisbatan auditorlik amallarini qo’llash maqsadida o’tkaziladi. 
    Tekshiriladigan to’plam deganda schyotlarning qoldiqlarini yoki muomalalarni 
    tashkil etuvchi, schyotlar bo’yicha oborotlarni tashkil etuvchi butun tekshiriladigan 
    to’plam haqida fikr shakllantirishga imkon beradigan auditorlik dalil-isbotlarni 
    to’plash uchun zarur bo’ladigan elementlar tushuniladi. Auditorlik tanlash uslubini 
    shakllantirish uchun auditorlik tashkiloti moliyaviy hisobotning muayyan bo’limini, 
    tekshiriladigan to’plamni tekshirish tartibini aniqlashi lozim. Tekshiriladigan 
    element ushbu to’plamdan tanlab olinadi. Tanlov o’tkazishda auditorlik tashkiloti 
    o’rganiladigan butun to’plamni alohida guruhlar (quyi to’plamlar)ga bo’lishi 


    88 
    mumkin. Ushbu guruhlar elementlari bir-biriga o’xshaydi. To’plamni bo’laklash 
    mezonlari, uning qaysi guruhga tegishli ekanligini aniq ko’rsata oladigan bo’lishi 
    lozim. Ushbu amal stratifikatsiya deb nomlanib, ma’lumotlarning tarqoqligini 
    pasaytiradi. Bu esa o’z navbatida auditor ishini yengillashtirishi mumkin.
    Auditorlik tanlashga qo’yiladigan muhim talablardan biri - reprezentativlik, ya’ni 
    tekshiriladigan to’plamning barcha elementlaridan teng miqdorda tanlanish 
    ehtimolining ta’minlanishidir. Auditorlik tashkiloti ushbu talabni ta’minlash uchun 
    quyidagi statistik usullarning birortasidan foydalanishi mumkin: 
    1) 

    Download 7,03 Mb.
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   149




    Download 7,03 Mb.
    Pdf ko'rish