Bunda auditor quyidagilarni tekshirishi lozim: qiymati korxonada belgilab qo’yilgan
chegaradan past bo’lgan obyektlar yoki qiymatidan qat’iy nazar xizmat muddati 12
oydan kam bo’lgan obyektlar asosiy vositalar qatoriga o’tib qolmaganligi;
korxonada asosiy vositalar inventar va xo’jalik ashyolari
qatoriga va aksincha
o’tkazilmaganligi; bunda shuni nazarda tutish zarurki, obyekt qiymatining chegarasi
obyektni sotib olish (foydalanishga topshirish) sanasiga aniqlanadi. Asosiy
vositalarni inventar va xo’jalik ashyolari qatoriga asossiz o’tkazish
auditorlik
tekshiruvi chog’ida aniqlanadigan xatolardan biridir. Ko’p hollarda bunday
o’tkazishning sababi korxonaning amortizatsiya hisoblash
ishlarini kamaytirishga
intilishi hisoblanadi.
Asosiy vositalarning to’g’ri baholanganligini aniqlash asosiy vositalar mavjudligi va
harakatini tekshirish chog’idagi muhim masalalardan biri hisoblanadi. Chunki, mulk
solig’i bo’yicha byudjet bilan hisob-kitoblar, shuningdek
korxona faoliyatining
moliyaviy natijalarini aks ettirish va hisobot tuzish shunga bog’liq.
3.Asosiy vositalar harakatini korxona buxgalteriyasida hisobga olinishini
tekshirish
Audit tekshiruvining maqsadi: asosiy vositalarning kirimi, chiqimi va saqlanish va
foydalanish holatini hujjatlarda rasmiylashtirilishi va buxgalteriya
hisobida hisobga
olinishini tekshirish. Asosiy vositalarga hisoblangan amortizatsiya summalarini
qo’llanilishi, hisoblangan amortizatsiya summalarini to’g’riligi va hisobga olinishini
tekshirish.
1.
Amortizatsiya hisoblash usullarini qo’llashning qonuniyligi va to’g’riligini
tekshirish;
2.
Jadallashtirilgan amortizatsiya usulini qo’llashning qonuniyligi;
3.
Hisoblangan amortizatsiya summalarini buxgalteriya yozuvlarida to’g’ri aks
ettirilishini tekshirish.
Kuzatib chiqish amallari yordamida asosiy vositalarga doir quyidagi ma’lumot
manbalarining o’zaro mosligini tekshirish amalga oshiriladi:
*
moliyaviy hisobot shakllarining asosiy vositalarga doir ko’rsatkichlari;
*
moliyaviy hisobot shakllari va bosh daftar ko’rsatkichlari;
*
Bosh daftar, sintetik va analitik hisob registrlari ko’rsatkichlari.
Moliyaviy hisobotning asosiy vositalarga doir shakllari ko’rsatkichlarini o’zaro
taqqoslash natijalari jadvalda ko’rsatilgan shakl bo’yicha
ishchi hujjatlar bilan
rasmiylashtirilishi mumkin.
