3 .7-rasm.
C h iq ish bolti
va o ‘tk a z g ic h qisqichi
o ra sid a k u ch lan ish n in g
p a s a y is h in i tekshirish.
babchi ekanligi aniqlanadi. Bu 3.7-rasmda
k o ‘rsatilganidek, m illivolm etr simlari
uchi qisqich va o ‘tkazgich ulagichiga tek-
kizish y o ‘li bilan amalga oshiriladi. Ko‘p-
chilik hollarda kuchlanishning pasayishi
akkum ulator
batareyasi qisqichlari ula-
nish joylarida kontakt yuzalarining kor-
roziyalanishi sababli sodir b o ‘ladi. Ba’zan
tortuvchi rele yoki startyor o'chirgichi
k o n ta k t yuzalarining q ism an kuyishi
hisobiga zanjirning shu qismlarida V2
(3.6-rasm ga qarang) kuchlanish pasa
yishi katta qiymatlarga ega b o ‘lishi kuza-
tiladi. Qisman
kuygan kontaktlar bir-bi-
ridan ajratiladi, yuzalari tozalanadi va
yana o ‘rniga mahkam tortib o ‘rnatiladi.
Bir yilda bir marta (ekspluatatsiya og‘ir bo‘lgan sharoitlarda bu
oraliq qisqartirilishi mum kin), avtomobilning
ikkinchi texnik qa-
rovi ( 2 - T Q ) vaqtida startyorni dvigateldan yechib olib tozalash
tavsiya etiladi. Bexosdan qisqa tutashuv bo‘lishining oldini olish
m aqsad id a startyorni yechishdan avval akkumulatorlar batareya-
sining manfiy qisqichini massadan ajratib qo‘yish zarur.
Startyorni
siqilgan havo bosimi ostida tozalab, cho‘tka va kollektorlarning
h o la tin i tekshiriladi. C h o ‘tkalarning yeyilish darajasi ularning
b alandligiga k o ‘ra, aniqlanadi. Agar cho'tkalar
balandligi ben-
zinli dvigatellar uchun 7 m m , dizel dvigatellar uchun 14 mm.dan
kam b o ‘lsa, bunday c h o ‘tk alar almashtiriladi. C h o ‘tkalarda me-
xanik shikastlar mavjud b o ‘lsa ham ularni almashtiriladi. C h o ‘t-
kalar c h o 'tk a tutqichlarda erkin yurishi, c h o ‘tka prujinalari esa
ularni o ‘rta qismidan bosishi kerak. Prujinalarning bosim kuchi
y o ‘nalishi c h o ‘tka tutqich o ‘qi bilan mos tushishi kerak. Bu yo‘-
nalish o ‘zgargan hollarda c h o ‘tka tutqichning
prujina joylashgan
asosi (oyoqchalari) to ‘g‘rilanadi. Kuchli korroziyalangan yoki bi-
kirligini y o ‘qotgan prujinalar almashtiriladi. Prujinaning bosish
k u ch in i d in a m o m e try o rd a m id a quyidagicha tekshiriladi. C h o ‘tka
ostiga q o g ‘oz bo‘lagi q o ‘yiladi. Dinam ometr ilgagi yordamida
c h o ‘tk a prujinasi k o ‘tariladi ham da qog‘oz b o ‘lagi
asta-sekin
sug‘uriladi. C h o ‘tka q og‘oz b o ‘lagini b o ‘shatish onidagi dina
m o m e t r ko'rsatkichi prujinaning bosish kuchi qiymatini bildi-
radi. D in am o m etr c h o ‘tka o ‘qi bo‘ylab tortilishi kerak.
Quyidagi jadvalda Rossiyada ishlab chiqarilgan b a ’zi startyor-
larning c h o ‘tka prujinalarini bosish kuchining q iy m atlari beril-
gan (yangi, soz holdagi c h o ‘tkalar uchun).
