• Ma’lumotlarning esda saqlanish darajasi Ma’lumotlarni yetkazish usullari 3 soatdan so‘ng esda olish darajasi (%)
  • Yassi proyeksiya
  • Golografik
  • Dioproyeksiya
  • O‘quvchilarning sezgi organlariga audiovizual (eshitish-




    Download 17,68 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet29/163
    Sana02.02.2024
    Hajmi17,68 Mb.
    #150187
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   163
    Bog'liq
    Axborot-kutubxona texnologiyasi

    O‘quvchilarning sezgi organlariga audiovizual (eshitish-
    ko‘rish) oraliq ta’sir o‘tkazish. Ma’lumotlarni qabul qilish 
    va yodda qoldirish yo‘nalishidagi psixologik tadqiqotlar shuni 
    ko‘rsatadiki, o‘quvchilar atrof muhitni faqatgina sezgi organlari 
    orqali anglaydilar. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, insonlar 90 % 
    ma’lumotlarni ko‘rish orqali, 9 % eshitish va 1 % boshqa sezgi 
    organlari orqali oladilar. Bundan tashqari, insonlarning miyasida 
    berilayotgan ma’lumotlarning saqlanishi ham alohida statistik 
    ma’lumotga ega, ya’ni 15 % so‘zlar eshitish orqali, 25 % ko‘rish 
    orqali hamda 65 % ko‘rish va eshitish orqali saqlanib qoladi. 
    Ma’lumotlarning esda saqlanish darajasi
    Ma’lumotlarni
    yetkazish usullari
    3 soatdan so‘ng esda 
    olish darajasi (%)
    3 kundan so‘ng esda 
    olish darajasi (%)
    Og‘zaki bayon orqali
    70
    10
    Ko‘rish orqali
    72
    20
    Eshitish va ko‘rish orqali
    85
    50
    Pedagogika va psixologiya sohasidagi olimlarning, ushbu 
    xususiyatlarga tayangan holda ta’kid etishlaricha, qachonki 
    o‘qituvchining ma’lumotlari ko‘rgazmali qurollar uyg‘unlashtirgan 
    holda o‘quvchilarga yetkazilsa, o‘quvchilarda ma’lumotlarni vizual 
    tarzda tasavvur etish hamda qabul etish jarayoni tezroq va mukam-
    malroq sodir bo‘lar ekan. 
    Proyeksiyalar bir nechta turlarga bo‘linadi, ya’ni dioskopik, 
    episkopik, yassi, stereoskopik va golografik. 
    Yassi proyeksiya ma’lum obyekt ko‘rinishini ikki barobar 
    kuchliroq tasvirlab beradi. 
    Stereoskopik (yunoncha stereos – hajmli, keng) proyeksiya 
    ko‘rilayotgan sur’atlardagi obyektlarning illuziyalashganini, hajm-
    li va keng ko‘rinishini ta’minlab beradi. 
    Golografik (yunoncha xolos – butunlay, to‘la va grapo – yoza-
    man) proyeksiya obyektning to‘la ko‘rinishini ta’minlab beradi. 
    Ekrandagi harakatsiz (statik) ko‘rinishni proyeksiyaning ikki 


    58
    59
    turlari, ya’ni dioproyeksiya va epiproyeksiya orqali ko‘rishimiz 
    mumkin. 
    Dioproyeksiya – (bu so‘z yunonchadan olingan bo‘lib, «orasi-
    dan» ma’nosini anglatadi) ushbu tasvir tiniq bo‘lgan ko‘gazmali 
    materiallar orasidan o‘tadigan yorug‘lik oqimlari tufayli shaklla-
    nadi. 
    Epiproyeksiya – (bu so‘z yunonchadan olingan bo‘lib, «yuqori», 
    «ustida» ma’nosini anglatadi) ushbu tasvir tiniq bo‘lmagan obyekt-
    lar yoritilishidan qaytarilgan nurlar orqali shakllanadi. 
    Statik ekran orqali o‘qitish vositalari ichida eng ko‘p qo‘llani-
    ladiganlari – bu bugungi kunda ba’zi darsliklarda videogramma 
    deb ataladigan vositalardir. 
    Statik proyeksiyalar sifatida ekranda tiniq va tiniq bo‘lmagan 
    obyektlarni namoyish etadigan dioskoplar, filmoskoplar, kodo-
    skoplar, dioproyektorlar, kadroproyektorlar, overxed-proyektorlar, 
    epidoskoplar, o‘quv apparatlari, epidioproyektorlar kabi moslama-
    lari qo‘llaniladi. 

    Download 17,68 Mb.
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   163




    Download 17,68 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘quvchilarning sezgi organlariga audiovizual (eshitish-

    Download 17,68 Mb.
    Pdf ko'rish