136
137
Tashqi trekbol lar kompyuterga kabel bilan yoki infrakizil simsiz
kanal bo‘yicha ulanadi.
Trekpoynt (Track Point) rezina tipli klaviaturadagi max sus egi-
luvchan tugmacha bo‘lib, uning kerakli yo‘nalishga egilishi kur-
sorni displey ekranida siljitadi.
Trekpad (Treck Pad yoki Touch Pad) uncha katta bo‘lmagan
planshet bo‘lib, klaviatura blokida joylashgan va yupqa plyonka
ostida simlar tarmog‘iga ega. Bu simlar yengil bosilganida bosa-
yotgan obyektning, masalan, barmoqning siljish yo‘nalishini qabul
qiladi. Qabul qilingan signal kursorni boshqarish uchun ishlatiladi.
Ixcham kompyuterlarda sensorli ekranlar ham qo‘llaniladi, ular-
da ularning yuzasiga tegish kursorning tegishli joyga
siljishini yoki
ekranga chiqarilgan menyu bo‘yicha jarayonni tanlashni amalga
oshiradi.
Ko‘tarib yuriladigan ehMlarning asosiy tiplari. Ko‘tarib
olib yuriladigan kompyuterlar juda rang-barangdir: qo‘pol va
og‘ir (15 kg gacha) ixcham ishchi stansiyalardan to 100 g
gacha
og‘irlikdagi miniaturali elektron yozuv kitobchasigacha mavjud.
ixcham ishchi stansiyalar. Ixcham ishchi stansiyalar –
eng quv-
vatli va yirik ko‘tarib yuriladigan ShKdir. U ko‘pincha chamadon
ko‘rinishda tayyorlanadi va «nomadic» – «ko‘chmanchi» nomiga
ega. Ularning tavsiflari qo‘zg‘almas ShK – ishchi stansiyalarning
tavsiflariga o‘xshashdir: ko‘pin cha RISC tipidagi, 300 MHz gacha
taktli chastotali kuchli mikroprotsessorlar, 64 Mbayt gacha sig‘imli
tezkor xotira, gigabaytli diskli yig‘uvchilar, tezkor interfeyslar va
4 Mbaytgacha bo‘lgan videoxotirali videoadapterlar.
Aslini olganda, bu oddiy tarmoqdan ta’minlanuvchi ishchi stan-
siyalardir, lekin konstruktiv jihatdan ko‘tarib olib yurishga qulay
korpusga yig‘ilgan va barcha ko‘tarib olib
yuriladigan ShKlar kabi
VGA sinfidan yuqori bo‘lmagan tekis suyuq kristalli videomoni-
torga egadir. Nomadic, odatda, modemlarga ega va hisoblash
tarmog‘ida ishlash uchun aloqa kanallariga tezda ulanishi mumkin.
Bu tipdagi ixcham kompyuterlar ko‘chma
taqdimotlar uchun, ay-
niqsa, multimedia vositalari mavjud bo‘lganda, samarali ishlati lishi
138
139
mumkin, lekin ish stolida joyni
tejashga imkon berib, qo‘zg‘almas
variantda ham muvaffaqiyatli ishlatilishi mumkin.
