Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

Download 2,13 Mb. Pdf ko'rish
bet	66/104
Sana	07.08.2024
Hajmi	2,13 Mb.
	#269215

1 ... 62 63 64 65 66 67 68 69 ... 104

Bog'liq
Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklar (1)

Dasturiy vositalar
Axborot texnologiyalarining dasturiy vositalarini ikkita katta
guruhga bo„lish mumkin: asos va amaliy.
Asos dasturiy vositalar axborot texnoloigiyalari anjomiy oqimiga
tegishli va o„z ichiga quyidagilarni oladi:
operatsion tizimlarlar;
dasturlash tillari;
dasturiy muhitlar;
berilganlar bazasini boshqarish tizimlari
(
BBBT
)
.
Amaliy dasturiy vositalar kompleks masalalarni yoki turli predmet
sohalarida alohida masalalarni yechish uchun mo„ljallangan.
Operatsion tizimlar
EHM
manbalari va bu manbalar foydalanayotgan
jarayonlarni boshqarish uchun mo„ljallangan. Hozirgi kunda operatsion
tizimlar rivojlanishining ikki yo„nalishi mavjud:
Windows
va
Unix
. Bu
operatsion tizimlar quyidagicha rivojlangan:
CP/M

QDOS

86-DOS

MS-DOS

Windows
Multics

UNIX

Minix

Lunix
O„z navbatida qatorning har bir elementi o„z rivojlanish yo„liga ega.
Masalan,
Windows
quyidagi tartibda rivojlangan:
Windows 95, 98, Me, NT,
2000, XP
.
Mos ravishda
Linux
quyidagicha rivojlangan:
0.01, 0.96, 0.99,
1.0, 1.2, 2.0, 2.1, 2.1.10

talqinlari. Har bir talqin yangi funksional
imkoniyatlarni qo„shish (tarmoq vositalari, turli protsessorlarga
yo„naltirilganlik, ko„p protsessorli konfiguratsiyalar va h.k.) bilan
farqlanadi.
Ko„pchilik dasturlash tillari
(
Si
,
Paskal
)
XX
asrning
60
-
70
-yillari
oralig„ida yaratilgan (
Java

dan tashqari). O„tgan davr mobaynida yangi
dasturlash tillari yaratildi, ammo amaliyotda ular keng tarqalmadi.
Zamonaviy dasturlash tillarining rivojlanishida boshqa yo„nalish, –
avvalgi dasturlarining ustunliklarini o„zida birlashtirgan, universal
tillarini yaratishga harakat bo„ldi
(
Algol
,
PL/1
,
Ada
)
. Grafik interfeysli
shaxsiy kompyuter va operatsion tizim
(masalan,
Mac

OS
,
Windows
)
ning
yaratilishi dasturiy ta‟minot ishlab chiquvchilar e‟tiborini tarmoq
protokollari, berilganlar bazalarini vizual yoki obyektga yo„naltirilgan
dasturlash muhitiga birlashtirishga qaratdi. Bu shunga olib keldiki,
hozirgi kunda anjomiy muhit sifatida aniq dasturlash muhiti (
Delphi
,
Access

va boshqalar) qo„llaniladi va dasturlash tilining negiz bilimlarini
bilish talab qilinmaydi. Shu sababli, dasturlash tilidan foydalanuvchilar
doirasi barqarorlashib bormoqda.
www.ziyouz.com kutubxonasi

102
Dasturlash tillari sintaksisi va semantikasining tahlili shuni
ko„rsatadiki, ularning turdosh konstruktsiyalari asosan «tashqi
ko„rinishi» bilan farqlanadi (kalit so„zlarni terish yoki tashkil etuvchilar
ketma-ketligi). Mazmuni, ayrim farqlanishlarni hisobga olmaganda,
deyarli bir xil. Shuday qilib, zamonaviy tillar konstruktsiyasi umumiy
mazmunga (semantika), tashkil etuvchilar turli ketma-ketligiga
(sintaksis) va turli kalit so„zlar (leksika)ga ega. Demak, turli tillar
foydalanuvchiga bir xil imkoniyatli tashqi ko„rinishi bilan farqlanuvchi
dasturlarni taqdim etadi.
Hozirgi kunda dasturlash tillarini standartlashtirish masalalarini

Download 2,13 Mb.

1 ... 62 63 64 65 66 67 68 69 ... 104

Download 2,13 Mb.

Pdf ko'rish