• Axborotlarni olish
    		•

    Axborotlar bilan ishlash jarayonlari




    Download 2,13 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet10/97
    Sana25.01.2024
    Hajmi2,13 Mb.
    #145719
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   97
    Bog'liq
    Axborot tizimlari nazariy asoslari (T.Maxarov)

    2. Axborotlar bilan ishlash jarayonlari 
    Axborot tizimlari axborot bilan ishlash jarayonlarini turli-tumanlik 
    asosida ajratishni talab qiluvchi jarayonlarni amalga oshirishga 
    asoslangan. Ularga axborotlarni olish, qayta ishlash, jo„natish, saqlash, 
    taqdim etish va foydalanishlarni kiritish mumkin. 
    Axborotlarni olish 
    Har qanday predmet sohasida obyektlar uchun bajariladigan 
    jarayonlar va funksiyalar, obyektlarning xossalari ma‟lumotlar manbai 
    bo„lib xizmat qiladi. Har qanday predmet sohasini uch xil: real, formal 
    va axborot ko„rinishida taqdim etish mumkin. 
    Shunga ko„ra axborotni olish jarayonini uch qavatli filtrdan 
    o„tkazish deb qarash mumkin. Bunda to„g„ri taqdim etish (sintaktik 
    qiymatlilik), ma‟noviy qiymatliligi (semantik), iste‟molchi qiymatliligi 
    (paragmatik)ni baholash amalga oshiriladi. 
    Axborotni olishda ma‟lumotlarni tahlil qilishning turli usul va 
    shakllari muhim o„rin egallaydi: 
    qandaydir voqeaga bog„langan holatlarni qidirish; 
    vaqt bo„yicha voqealar ketma-ketligini topish; 
    rivojlanishga vaziyatning muhimlik parametrlarini (ta‟sirini) 
    baholash; 
    chegaralarini (kriteriy) qidirish yo„li bilan obyektni (voqea, 
    vaziyat, jarayon) u yoki bu toifaga ajratish mumkin bo„lgan 
    toifalash; 
    obyektlarni qandaydir belgilariga asosan guruhlash; 
    voqea va vaziyatlarni taxmin qilish (prognozlash). 
    Ko„pgina predmet sohalari uchun axborot manbalarining turli- 
    tumanligi xarakterlidir. Hozirgi kunda bu muammoni yechishning 
    yo„llaridan biri keng tarqalgan obyektga yo„naltirilgan yondashuv 
    hisoblanadi. Obyektga yo„naltirilgan yondashuv asosida ajratish 
    quyidagi asosiy tushunchalardan iborat: obyekt, sinf va namuna. 
    Obyekt – bu real hayotning bir xil tavsif va qonunlarga ega bo„lgan 
    www.ziyouz.com kutubxonasi

    13 
    predmetlari to„plami. Obyekt bunday to„plamning noaniq elementini 
    ifodalaydi. Obyektning asosiy tavsifi uning atributlari (xossalari) tarkibi 
    hisoblanadi. Atributlar – ularning vositachiligi yordamida boshqa 
    obyektlar xossalarini bayon etish qoidalarini berish mumkin bo„lgan 
    maxsus obyektlardir.

    Download 2,13 Mb.
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   97




    Download 2,13 Mb.
    Pdf ko'rish