• Data science
  • Data mining
    		•

    Axborot tizimlari




    Download 3,4 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet31/92
    Sana26.12.2023
    Hajmi3,4 Mb.
    #128476
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   92
    Bog'liq
    13259 2 80C7DA6F1C5DAB2FBA8F4E018FAE1DDC884A9A05

    BIG DATA texnologiyalari 
    Big data (katta ma’lumotlar) - juda katta hajmdagi bir jinsli 
    bo‘lmagan va tez tushadigan raqamli ma’lumotlar bo‘lib, ularni odatiy 
    usullar bilan qayta ishlab bo‘lmaydi. Ba’zi hollarda, katta ma’lumotlar 
    tushunchasi bilan birga shu ma’lumotlarni qayta ishlash ham 
    tushuniladi. Asosan, analiz obyekti katta ma’lumotlar deb ataladi. 
    Big data atamasi 2008-yilda dunyoga kelgan. Nature jurnali 
    muharriri Klifford Linch dunyo ma’lumotlar hajmining juda tez 
    sur’atda o‘sishiga bag‘ishlangan maxsus sonida big data atamasini 
    qo‘llagan. 
    Biroq 
    katta 
    ma’lumotlar 
    avval 
    ham 
    bo‘lgan. 
    Mutaxassislarning fikricha, kuniga 100 gbaytdan ko‘p ma’lumot 
    tushadigan oqimlarga big data deb aytilar ekan. 
    Katta ma’lumotlarni analiz qilish, inson his etish imkoniyatidan 
    tashqarida bo‘lgan qonuniylatlarni aniqlashda yordam beradi. Bu esa 
    kundalik hayotimizdagi barcha sohalar, hukumatni boshqarish, 
    tibbiyot, telekommunikatsiya, moliya, transport, ishlab chiqarish va 
    boshqa sohalarni yanada yaxshilash, ularning imkoniyatlarini oshirish, 
    muammolarga muqobil yеchimlar izlab topish imkonini yaratadi. 
    Data lake (ma’lumotlar ko‘li) 

    qayta ishlanmagan katta 
    ma’lumotlar ombori. “Ko‘l” har xil manbalardan kelgan, har xil 
    formatda bo‘lgan ma’lumotlarni saqlaydi. Bu esa odatiy relatsion 
    ma’lumotlar omborida ma’lumotlarni aniq struktura asosida saqlashdan 
    ko‘ra arzonroqqa tushadi. Ma’lumotlar “ko‘li”, ma’lumotlarni 
    boshlang‘ich holatida analiz qilish imkonini beradi. Bundan tashqari, 
    “ko‘l”lardan bir vaqtni o‘zida bir nechta ishchilar foydalanishlari 
    mumkin. 
    Data science (ma’lumotlar haqidagi fan) 

    analiz muammolarini, 
    ma’lumotlarni qayta ishlash va ularni raqamli ko‘rinishda taqdim 
    etishni o‘rganadigan fan. 
    Bu atama dunyoga kelgan vaqt 1974-yil hisoblanadi. Shu yili 
    daniyalik informatik, Peter Naur “A Basic Principle of Data Science” 
    nomli kitobini chop ettirgan. 2010-yillar boshida katta ma’lumotlarni 

    53 
    tarqalishi natijasida bu yo‘nalish juda foydali va kelajagi bor biznesga 
    aylandi 
    va 
    o‘shandi katta ma’lumotlar bilan ishlaydigan 
    mutaxassislarga talab juda oshib ketdi. 
    Data science tushunchasiga ma’lumotlar omborini loyihalash va 
    raqamlangan ma’lumotlarni qayta ishlashning barcha metodlari kiradi. 
    Ko‘plab mutaxassislar fikricha, aynan data science big dataning biznes 
    nuqtai nazaridan hozirgi zamonaviy o‘rindoshi hisoblanadi. 
    Data mining (ma’lumotlarni topish) 

    biron qonuniyatni topish 
    maqsadida ma’lumotlarni intellektual analiz qilishga aytiladi. Isroillik 
    matematik Grigoriy Pyatetskiy-Shapiro 1989-yilda bu atamani fanga 
    kiritgan. 
    Texnologiyalar, avvalari noma’lum va foydali bo‘lgan qayta 
    ishlanmagan 
    ma’lumotlarni 
    topish 
    jarayoniga 
    data 
    mining(ma’lumotlarni topish) deyiladi. Data mining metodlari 
    ma’lumotlar ombori, statistika va sun‘iy intellekt tutashgan nuqtada 
    joylashadi. 

    Download 3,4 Mb.
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   92




    Download 3,4 Mb.
    Pdf ko'rish