169
Nogironlik
guruhini belgilash, uning soglig‘ini, ish qobiliyatini
yo‘qotish darajasiga bog‘liq va 3 guruhga bo‘linadi.
Nogironlik guruhiga VTEK qarori bilan surunkali kasalliklari bor,
anatomik kamchiliklari bor, ish qobiliyatiga keskin ta’sir
etuvchi
funksional buzilishlari bor kishilar chiqariladi. Guruhga chiqishning
asosi bo‘lib, bemorning kasb faoliyatini davom ettirishga qarshilik
ko‘rsatuvchi, mehnat qobiliyatini keskin pasaytirib yuborgan kasallik
hisoblanadi. Mehnat qobiliyatini turg‘un yo‘qotish darajasiga ko‘ra to‘liq
va qisman mehnatga yaroqsizlik farqlanadi.
To‘liq va doimiy mehnatga layoqatsizlikda
kasb faoliyatini
davom ettira olmasa ikkinchi guruhga, agar bemor boshqalarning
doimiy qaramogiga, yordamiga muhtoj bo‘lsa,
birinchi guruhga
kiritiladi. Uchinchi guruh nogironlarini engil ishlarga o‘tkazish
mumkin.
Birinchi guruh nogironligi
a) Doimiy qaramoqqa muhtoj, mehnat qilish qobiliyatini
turg‘un yo‘qotganlarga beriladi.
b) Doimiy ish qobiliyatini funksional imkoniyatlarini .
keskin
kamayganligi bilan biron bir maxsus yaratilgan,
individuallashtirilgan sharoitda ayrim ishlarni bajarishi mumkin
shaxslarga ham beriladi, masalan: ko‘zi ojizlar.
Birinchi guruh nogironligini belgilash uchun asos bo‘lib, bemorning
hatto o‘z-o‘ziga xizmat qila olmasligi, birovning doimiy yordamiga
muhtojligi xizmat qiladi.
Ikkinchi guruh nogironligi
a) Funksional imkoniyatlari keskin chegaralangan, lekin o‘zgalar
yordamiga doim muhtoj bo‘lmagan shaxslarga;
b) Mehnat tufayli kasbga bog‘liq ravishda mehnat tufayli kasalligini
kechishi og‘irlashib ketadigan, doimiy yoki turg‘un
mehnatga
layoqatsiz kishilarga;
v) Og‘ir surunkali kasalliklar bilan birgalikda tayanch harakat
sistemasiga putur etgan yoki ko‘rish qobiliyati ancha pasaygan,
maxsus yaratilgan sharoitlarda mumkin bo‘lgan shaxslarga beriladi;
170
Ikkinchi guruh nogironligini belgilash uchun asos bo‘lib,
keskin
ifodalangan funksional buzilishlarga ega, lekin o‘zganing doimiy
ko‘magiga muhtoj bo‘lmasligi, maxsus sharoitlarda ishlash mumkinligi
xizmat qiladi.
