jadval 4.10. Shaharda ichak infektsiyasi kasalligi oylar bo`yicha o`zgarishi Kasa ll ik lar son i oylar I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Oyl ar b o` yicha 129
193
133
387
300
288
530
470
280
231
137
260
Kvart all ar b o` yicha 455
975
1280
628
Dinamik qatorlar oralig`ini kattalashtirilgandan so`ng II va III
kvartallarda kasalliklar sonini ko`payganligini aniqlaymiz. Guruhlararo
o`rtacha arifmetik qiymatlarni topish orqali dinamik qatorlarni
«tekislash» usuli. Buning uchun yonma-yon davrlarning kattaliklarni
bir-biriga qo`shib, interval oralig’i kattalashtiriladi va har bitta
kattalashtirilgan davr uchun o`rtacha arifmetik qiymat aniqlanadi
(javdal 4.11).
jadval 4.11 N nomidagi tumanda chaqoloqlar o’limi ko’rsatkichning dinamikasi Yil
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
o’lim ko’rsatkichi
%
0
11, 0
9, 8
8, 0
9, 2
8, 2
8, 6
8, 5
7, 9
Guruhlararo o`rtacha
arifmetik qiymat
10, 4
8, 6
8, 4
8, 2
Guruhlararo o`rtacha arifmetik qiymatlarni aniqlash, tashxislar
tafovutini (%) dinamikada kamayib borayotganligini ko`rsatib turibdi.
Dinamik qatorlarni «tekislash»ning asosiy usullaridan biri
77
o`zgaruvchan o`rtacha arifmetik qiymatlarni hisoblashdir. Buning uchun
har bir kattalik, o`zining va unga qo`shni bo`lgan ikki kattalikning
yig`indisidan keltirilib chiqarilgan o`rtacha arifmetik qiymat bilan
almashtiriladi (jadval 4.12).