|
Badiiy ta’limda kompyuter texnologiyalarining rivojlanish tarixi va ahamiyati khalilov Lenar Shevketovich
|
| bet | 4/5 | | Sana | 14.09.2024 | | Hajmi | 25,19 Kb. | | #271164 |
Bog'liq BADIIY TA’LIMDA KOMPYUTER TEXNOLOGIYALARINING RIVOJLANISH TARIXI VA AHAMIYATITADQIQOT METODOLOGIYASI.
Tadqiqot zamonaviy talablar sharoitida shaxsning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan mashg‘ulotlar samaradorligi va sifatini oshirish imkonini beruvchi aniq kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda badiiy ta’limda o‘qitishning innovatsion metodikasini ishlab chiqishdan iborat.
TAHLILLAR VA NATIJALAR.
Oliy o’quv yurtlarida avvalgi an'anaviy badiiy ta’lim darslari ko'pincha ma'ruzalar, seminarlar va amaliy mashg'ulotlar orqali o'qitiladi. Ma'ruzalarni odatda professorlar yoki boshqa malakali san'at mutaxassislari o'qidilar, ular o'z bilim va tajribalarini talabalar bilan o'rtoqlashdilar. Seminarlar interaktiv usulda bo‘lib, talabalarga san’atning tarixi, nazariyasi va amaliyoti kabi turli jihatlarini muhokama qilish imkonini beradi va muayyan san'at asarlarini tahlil qilish va ularning talqinini o'z ichiga olishi mumkin. Amaliy mashg‘ulotlar esa talabalarga o‘z bilim va ko‘nikmalarini qo‘llash orqali o‘z san’at asarlarini yaratadilar. Oliy o’quv yurtlarida badiiy ta'limlimning an’anaviy usullari chizmachilik, rangtasvir, haykaltaroshlik va boshqa badiiy fanlarni klassik o'qitishni o'z ichiga oladi. Ushbu usullarga sinflarda amaliy mashg'ulotlar, san'at tarixini o'rganish va kompozitsiya, rang va istiqbol bo'yicha nazariy kurslar kiradi. Talabalar, shuningdek, amaliy tajriba va o'zini ifoda etish uchun seminarlar, plener va ko'rgazmalarda ishtirok etishlari mumkin. Oliy o‘quv yurtlarida badiiy ta’limning avvalgi an’anaviy usulida ba’zi kamchiliklar ko’rina boshladi:
1.An'anaviy san'at texnikasi va uslublariga qattiq e'tibor qaratish, bu talabalarning badiiy individualligini rivojlantirishga to'sqinlik qilishi mumkin.
2.San'atdagi zamonaviy tendentsiyalar va texnologiyalarga etarlicha e'tibor bermaslik, bu o'quvchilarning zamonaviy badiiy muhitga moslashishga to’sqinlik qilishi mumkin
3. Ta'lim jarayonining qat'iy tuzilishi tufayli ijodkorlikka yangi yondashuvlarni sinab ko'rish va o'rganish imkoniyati cheklangan.
4.O‘quvchilarda ijodkorlik, mustaqillik, tadbirkorlik ko‘nikmalarini rivojlantirishga yetarlicha e’tibor berilmadi.
Bugungi kunda badiiy ta'lim faqat klassik texnika va uslublarni o'rganish bilan cheklanmaydi. Bu esa ijodiy fikrlashni kengaytiratiradi, tasavvurni rivojlantirishga va o'zini namoyon qilishga yordam beradi. Badiiy ta'lim shunchaki chizish yoki haykaltaroshlik qobiliyati sifatida emas, balki go'zallik tuyg'usini, tanqidiy fikrlashni va umumiy madaniy qadriyatlarni rivojlantirish usuli sifatida tushunila boshlandi.
Badiiy ta’limda kompyuter texnologiyalarining rivojlanish tarixi san'atning jamiyatdagi o'rni haqidagi tasavvurning o'zgarishi bilan boshlandi. Badiiy ta'limni qo'shimcha, keraksiz faoliyat deb hisoblash o'rniga, u shaxsni shakllantirishning muhim elementiga aylandi.
Badiiy ta'limning zamonaviy usullari turli xil san'at turlarini birlashtirishga, zamonaviy texnologiyalar va o'qitish usullaridan foydalanishga asoslangan. Bu talabalarga nafaqat nazariy bilimlarni, balki nafaqat san'atda, balki umuman hayotda ham foydali bo'ladigan amaliy ko'nikmalarni egallash imkonini beradi.
Badiiy ta’limga zamonaviy yondashuvning muhim jihati har bir o‘quvchiga individual yondashishdir. O'qituvchilar har bir bolaning shaxsiy iste'dodi, qobiliyati va qiziqishlarini rivojlantirishga harakat qiladilar, bu nafaqat ta'limga, balki o'zini o'zi anglashiga ham hissa qo'shadi. 1985 yilda birinchi multimedia stol kompyuteri Amiga paydo bo'ldi.Bu birinchi marta kompyuter ekranida fotosuratlarni (va keyinchalik video tasvirlarni) ko'rsatish imkonini berdi. Badiiy taʼlimda kompyuter texnikasining rivojlanish tarixi 20-asr oxirida birinchi grafik dasturlar va kompyuter sanʼati vositalarining paydo boʻlishi bilan boshlangan. Ushbu vositalar rassomlarga raqamli asarlar yaratish va yangi shakllar va usullar bilan tajriba o'tkazish imkonini berdi. 90-yillarning boshlariga kelib, kompyuter grafikasi asta-sekin san'at predmetiga aylandi. Yangi texnologik vositalar paydo bo’ldi. Dasturiy ta'minot takomillashtirildi, natijada yangi vositalar yaratilmoqda, tasvirni yaratish uchun ishlatiladigan dasturlar soni kengaydi. Кompyuter dasturlari paydo bo'lishi bilan onlayn kurslar, vebinarlar va video darslar orqali badiiy mahoratni o'rganish va rivojlantirish mumkin bo'ldi. Bu turli mamlakatlar va mintaqalardagi talabalarga yuqori sifatli san'at ta'limidan foydalanish imkonini beradi.Skanerlash yoki suratga olish orqali qo'lda ishlangan tasvirlarni raqamlashtirish imkoniyati yaxshilandi. Rassomlar uchun mo’yqalamlar, qalamlar, siyohlar, pastellar, moybo’yoqlar, akvarellar kabi haqiqiy vizual vositalarning mexanizmlari va texnikasini aks ettiruvchi maxsus Adobe Photoshop, Corel Painter kabi tasvirni qayta ishlash dasturlari yaratildi.
Zamonaviy dunyoda kompyuter texnologiyalari badiiy ta'limning tobora ajralmas qismiga aylanib bormoqda. Talabalar uchun ham kompyuter texnologiyalari raqamli asarlar yaratish va turli texnika va uslublar bilan tajriba o'tkazish imkonini bermoqda. Badiiy ta’limda kompyuter texnologiyalarining asosiy afzalliklaridan biri bu katta hajmdagi ma’lumotlar va san’at namunalaridan tez va qulay foydalanish imkoniyatidir. Talabalar taniqli rassomlarning asarlarini o'rganishlari, ularning uslubi va texnikasini tahlil qilishlari, o'z ijodlari uchun ilhom olishlari mumkin. Bundan tashqari, chizmachilik, dizayn va tasvirni manipulyatsiya qilish uchun kompyuter dasturlari talabalarga ranglar, shakllar bilan tajriba o'tkazish, noyob asarlar yaratish va ijodiy fikrlashni rivojlantirish imkonini beradi. Badiiy ta’limda kompyuter texnologiyalarining imkoniyatlari deyarli cheksiz bo‘lib, talabalar ulardan o‘z g‘oyalari va fantaziyalarini hayotga tatbiq etishda foydalanishlari mumkin. Demak, kompyuter texnologiyasi badiiy ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha ta’lim olayotgan talabalarning bilim va ko‘nikmalarini boyitish, ijodkorligini kengaytirish va yangi ijodiy yutuqlarga ilhomlantirishda katta ahamiyat kasb etadi.
Rang tasvir dunyosidagi zamonaviy tendentsiyalar: Rangtasvirda ijod qilayotgan talabalar o‘zlarining ijodkorliklari, o‘ziga xos g‘oyalari bilan bizni hayratda qoldirishda davom etmoqda. Ular klassik janrlar va mavzular bilan cheklanib qolmay shakl, rang va amallar bilan tajriba o'tkazishmoqda. Ba'zilar mavhumlikni afzal ko'radi, boshqalari - realizm, boshqalari - syurrealizm. Shuni ta'kidlash kerakki, zamonaviy rangtasvir nafaqat bizni o'rab turgan dunyoni, balki ijodkorni ichki dunyosini, uning his-tuyg'ularini, mulohazalarini aks ettiradi. Rang tasvir tarixiga nazar tashlasak, uning vaqt o‘tishi bilan qanday rivojlanganligini ko‘ramiz. Ovchilik va kundalik hayotni aks ettiruvchi ibtidoiy g‘or rasmlaridan tortib, inson ruhiyatining buyukligi va go‘zalligini ifodalovchi Uyg‘onish davri durdonalarigacha. Texnologiyaning rivojlanishi bilan yangi uslublar, tendentsiyalar va texnikalar paydo bo'ldi: impressionizm, syurrealizm, abstraktsionizm. Bugungi kunda rangtasvir kompyuter grafikasi bilan aralashib, mutlaqo yangi formatda ajoyib asarlar yaratib, raqamli texnologiyalar olamiga mustahkam kirib bordi. Rang tasvir juda xilma-xildir. Unda zamonaviy raqamli usullar bilan birga moybo’yoq, akvarel, guash kabi klassik uslublar uchun ham joy bor. Har bir texnikaning o'ziga xos xususiyatlari va imkoniyatlari mavjud. moybo'yoqlar bizga chiroyli asarlar yaratishga imkon beradi, akvarel yorug'lik va shaffoflikni yaratishga imkon beradi, raqamli rasm esa ijodkorlik va tajriba uchun cheksiz imkoniyatlarni ochib beradi.
XULOSA
Badiiy ta’limda kompyuter texnologiyalaridan foydalanish o’qituvchi,o’quvchi va talabalar uchun yangi imkoniyatlar ochadi va ularga yangilanish imkonini beradi. Bu san'atning o'zgarishiga olib keladi va ijodkorlik uchun yangi yo'llarni ochadi. Badiiy ta’limning kelajagi kompyuter texnologiyalari sohasidagi innovatsiyalar bilan bog'liq bo'lib, bu yo'nalish bundan keyin ham rivojlanib, o’qituvchi,o’quvchi va talabalar uchun yangi ijodiy marralarga ilhomlantiradi.
|
| |
