143
To‘gri chziqni chizish uchun Bezie (Bezier) asbobidan foydalaniladi. Bunig uchun
Bezie asbobi tanlanilib kursorni bochangish nuqtaga qoyiladi va sichqonchani chap
tomoni bilan chertiladi.Chertilgan joyda qora rangli nuqta foyda bo‘ladi ,bu
segmentning birinchi tayanch nuqtasi ,bu nuqta kelasi nuqta
tanlanganicha joriy bulib
turadi.
Kursoni keyinga nuqta joylashadigan joyga siljitamiz va sichqoncha bilan chertiladi
natijada ekkita nuqta birlashtirilib to‘gri chiziq payda qilinadi.
Tayanch nuqtalar turlari
CorelDRAW dasturida segmentning bir nechta nuqtalarini birlashtirishining uchta tipi
bor:
1. Ekkita egri chziqni «egrilikga» birlashtiruvchi tayanch nuqta - burchak tayanch
nuqta (cusp node) deyiladi. Bu tiptagi tayanch nuqtaning bochqarish
to‘grichiziqlarning “richaglarning” uzunliglari va yonalishlari
bir-biriga bogliq
bo‘lmaydi.
2. Bo‘lmay ekkita egri chiziqni birlashtiruvchi tayanch nuqta silliq tayanch nuqta
(smooth node) deyiladi. Bu tipdagi tayanch nuqta boshqarich to‘gri chiziqlari
fahat uzunliqlari bilan farh qiladi, yonalishi esa umumiy bo‘lgan urinma bo‘ladi.
Bitta boshqarish turgichiziqning silzitilishi ekkinchi to‘grichiziqning silzishiga
olib keladi.
3. Bo‘lmay ekkita egi chiziqni bir xil egrilig bilan birlashtirilgan bo‘lsa
simmetrik
tayanch nuqta (symmetrical node) deyiladi.
Bu tipagi tayanch nuqtaning boshqarich to‘gri
chizigi va yonalishi bir-biriga bogliq bo‘ladi.
Egri chiziqli segmentlar.
Bezie asbobi erdamida egri chiziqli segmentlami
ham yaratsa bo‘ladi. Bu uchun asbobni ishga
qoshib , kursorni bochlangish nuqtaga olib
kelinadi va sichqonchani chap tomoni chertilib
en tomonga suriladi. Paydo bo‘lgan tayanich
nuqtadan boshqarich to‘grichizigi olinadi.
Boshqaruvchi to‘grichiziq
uzinligi va qialiq
burchagini segment egriligidan aniqlanadi.
Qavariq segmentni olish uchun birinchi tayanch
nuqtani qavariq tomanga ekkinchisini esa teskari
tomanga surish kerak.
Agarda ekkinchi nuqtani ham shu tomanga surilsa S-ko‘rinishidagi egrichiziq paydo
bo‘ladi.
Murrakab konturni hosil qilishda kamroq tayanch nuqtalarni hosil qilgan maqsadga
muvafiq
bo‘ladi.
• Bitta yonalishga ega egri chiziq bitta tayanch nuqtani talab qiladi.
• Uz yonalishini sekin o‘zgartiradigan egri chiziq ekkita tayanch nuqta talab qiladi
(boshida va oxirida).
144
• Yonalishini burchak ostida uzgartuvch egri chiziq ushun har bir egilishda tayansh
nuqta kerak bo‘ladi.
Размерная линия (Dimension) asboblari.
to‘grichiziq chizadi.(Vertikal,gorizontal
o‘lchamli to‘grichiziqlarida bir biriga utishga
tugmasi erdamida amalga
oshiriladi).
2. Вертикальная размерная линия (Vertical Dimension) asbobi fahat vertikal
o‘lchamli to‘grichiziq paydo etadi.
3. Горизонтальная размерная линия (Horizontal Dimension) asbobi fahat
gorizontal o‘lchamli to‘grichiziq paydo etadi.
4. Наклонная размерная линия (Slanted Dimension) asbobi fahat qia bo‘lgan
o‘lchamli to‘grichiziq paydo etib obyekt uzgarishi bilan u da uzgaradi.
fahat vertikal va gorizontal chiziqlar yaratadi. Shu bilan birga obyektlami siljitganda
tayanch nuqtalarga boglanich saqlanadi, agarda kerak bo‘lsa uni olib tashlasa ham
bo‘ladi.
Интерактивный соединитель (Interactive Connector) asbobi yordamida ekkita
obyektni boglash uchun dastlab kursor birinchi obyektning tayanch nuqtasiga olib
kelinib sichqoncha bilan chertiladi va ekkinchi obyektning tayanch nuqtasigacha chiziq
tortiladi.
Chizmalar va sxemalar bilan ishlaganda formalarining t
o‘ gri
chizilishi bilan bir qatorda ularning razmerlarining t
o‘ gri b o‘ lishi
katta ahamiatga ega. Vektor grafikasi dasturlari sxemalar chizish
uchun qul keladi. Dasturda bu amallarni bajarish uchun oltita
asbob mavjud:
1.
Автоматическая размерная линия ( Auto Dimension)
asbobi sichqonchni qaysi yonalishda silzuishiga qaray
ulchjamli
145
Berilgan obyektni transformatsya qilganda biriktiruvchi chiziq abtomat ravishta
uzgaradi va boglanishni uzmaydi.
Agarda biriktirilgan obyektlardagi tayanich nuqta uchirilganda eng yaqin nuqta
tayanich nuqta qilib olinadi.
Obyektklar ustida qanaqa amal bajarilmasin oxirgi obyekt
bashqalaridan ajratilgan
bo‘lishi kerak.
Bu amalni bajarish uchun mahsus ajratish asbobi Стрелка (Pick) ishlatiladi.
Obyektning ajratilganligini obyektning enidagi markerlardan va obyekt markazidagi
krestdan bilish mumkin.Agarda bir nechta obyektlar ajratilgan bo‘lsa markerlar katta
turtburchak shaklida bo‘ladi.
