Mavzu: № 5. Poligon uskunasi bilan ishlash. CorelDraw dasturida
qatlamlar bilan ishlash.
MAQSAD: Talabalarda CorelDraw dasturida Poligon uskunasi bilan ishlash.
CorelDraw
dasturida qatlamlar bilan ishlash haqida malaka , ko‘nikmasini hosil qilish
NAZARIY QISM:
COREL DRAW dasturi vektorli tasvirlarni yaratishda turli vositalarni qo‘llaydi-
ingichka chiziqlar,patsimon shtrixlar.Sho‘nga karamay vektorli grafikaning ish
usuli,"ko‘lda" chizishdan ancha farq qiladi.Shuning uchun vektorli konturni yaratishni
va taxrirlashni tasavvur qila olish kerak.
Shu maqsadda COREL DRAW dasturi geometrik figuralarni yaratish (tugri
turtburchak, kupburchak, ellips, spiral) uchun muljalgan asboblarga ega,bundan tashqari
"erkin chizish" asboblari (pero, kalligrafik, pero). Gradientli setka (Mesh Fill), vektorli
grafikaning asosiy instrumenta bo‘lgan
Bez’e—egri chiziqlari, Bez’e asbobi (Vezier).
Vektorli konturlarni tuliq taxrirlash qanday asboblar orqali yaratilganligadan
qattiy nazar bir xil usulda bajariladi: Forma (Share) asbobi yordamida, redaktor maxsus
paneli (Node Edit) tarmog‘i orqali yoki uni almashtiruvchi xossalar asboblar qatori
(Rgoregtu Var).
Konturlar va tayanch nuqtalar Kontur (rath) bu chiziq bo‘lib dasturning
chizuvchi asboblar orqali yaratiladi va ob’ektning simli strukturasini tashkil
qiladi.Keyinchalik kontur obvodka parametrlarini (outine) va ranglarini (fill) taqdim
qilishi mumkin va buning natijasida u ko‘rinishga ega bo‘lib chop etilishi mumkin.
Agar konturda qaysidir parametrlar etishmayotgan bo‘lsa u oddiy rejimda ko‘rinishga
ega bo‘lmaydi, to‘liq ob’ekt shaklida xujjatda saqlansada, pechatga chiqarilmaydi.
140
Forma (Shape) asbobi yordamida ajratish mumkin bo‘lgan - kontur (tashkil qiluvchi
kontur - kombinatsiyalanuvchi konturlar yigindisidir), aloxida ob’ekt xisoblanadi
(object).
Odatda kontur ko‘p segmentlardan tashkil topadi, bu konturlar tayanch
nuqtalarida ulangan Bez’e egri chiziqlaridan tashkil topgan. Segmentning bir tayanch
nuqtasi joyini o‘zgartirishi shaklni o‘zgartiradi. Segment shaklini boshqaruvchi nuqtalar
orqali xam o‘zgartirish mumkin.
Standart geometrik figuralarni (tugriturtburchak,
elips, yoy, aylana) yaratish uchun muljallangan
asboblar
sichqonchaning
bir
xaraqati
orqali
geometrik figurani chiza oladi.
Tug ’ri turtburchak (Rectangle) Tugriturtburchak
asbobi istalgan tugriturtburchak yoki kvadratlarni
chiza oladi. Tugriturtburchak chizish uchun asbob
ustida
sichqoncha
tugmasini
bosib
quyib
yubormagan xolda kerakli o‘lcham olinadi. Agar
tugriturtburchakni markaziy nuqtadan chizish lozim
bo‘lsa, tugmasini bosib turish kerak, kvadrat
chizish uchun tugmasi ishlatiladi.
Ajratilgan ob’ektda ung tugma orqali kontekst
menyusini chaqirish mumkin, bunda ekranga ob’ekt xossalari paneli chiqadi. Bu
panelda tug‘rito‘rtburchak asbobi va chetlari silliqlangan burchaklar maydoni bo‘lib
bunda xar bir burchakni silliklanishi foyizlarda ifodalanadi Silliqlangan burchaklarni
Forma yoki Strelka asboblari orkali yaratish mumkin.Buning uchun sichqoncha
ko‘rsatkichini to‘rtburchak burchagiga olib kelib bosib turgan xolda chetga tortiladi.
Ellips asbobi (Ellipse)
Ellips asbobi ellipslar va aylanalar chizish uchun muljallangan.
Ellips o‘ziga tashki chizilgan to‘rtburchak burchaklaridan boshlab
chiziladi.Ellipsni chizish uchun markazda tugmasi, aylana uchun
bosilishi lozim.Ob’ekt xossalari paneli erdamida ellips parametrlarini o‘zgartirish
mumkin. Ellips tugmachasining yukori qismidagi vkladka orqali ellipsning tipini
tanlash mumkin.Ellips, Sektor, Yoy.Bu tugmalar xosalar asboblar qatorida qaytariladi.
Uchta asbob, ko‘pburchak (Ro1ugon), Spiral (Spiral), Kordinata varaq i (Graph Paper),
ob’ekt guruxiga yig‘ilgan bo‘lib asboblar panelidan aloxida panel ko‘urinishida ajratish
mumkin.
Spiral asbobi (Spiral) yaratish uchun muljallangan yoki uzluksiz egri chiziqlar
shaklidagi geometrik shakillarini yaratish mumkin. Spiral chizish jarayoni turtburchak
chizish jarayoni bilan bir xil. Spiral asboblari bo‘limidan semetrik va logorifmik
tugmalar orqali spiral turini tanlash mumkin. Muntazam spiral yaratish uchun
tugmasini bosib turish kerak. Spiral parametrlarini xossalar asboblar qatoridan
o‘zgartirish mumkin.
141
COREL
DRAW
dasturida
murakkab
chiziqlar va shakllar xosil kilish
Egri
chiziqlar
guruxi
asboblari
(Surve)
Egri chiziqlar guruxi asboblari panelida
quyidagi uskunalar bor: Chizish (Freehand),
Bez’e (Vezier), Pero (Natural Pen), Chizik
ulchami (Dimension), Boglovchi chizik
(Sonnector Line) va Boglovchi (Sonnector).
Ko‘pburchak
asbobi
|
