10.5. Metallarni korroziyasi va undan himoyalash
10.5.1. Korroziya turlari
Korroziya deb
metalni atrof-muhit bilan kimyoviy va elektr kimyoviy
ta’sirlanishi natijasida yemirilishiga
aytiladi
Namlikdan metal korroziyasi
rivojlanadi va natijada metalni y o ‘qotish jadal ortib boradi. Har yili
korroziya natijasida bevosita yo‘qotishlar barcha ishlab chiqariladigan
poMatning 10-12 foizini tashkil etadi. Yaponiya, Buyuk Britaniya va
Amerika Q o‘shma Shtatlarida esa korroziya natijasida ularning yalpi
ichki mahsulotidan 5 foizgacha milliy iqtisodiyotiga zarar yetkazganligi
hisoblangan. Korroziyaning bunday jadal ravishdao‘sishi metall ionlarining
korroziya muhitida (suv) erishi bilan ifodalanadi. Bunda elektronlar metal
sirtida kislorod va suv bilan reaksiyaga kirishadi va gidroksil ionlari hosil
bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida metall ionlari bilan to‘qnashib gidroksidni
hosil qiladi. Temir korroziyasi 10.16-rasmda ko‘rsatilgan.
FejO»H/D
tem ir oksidi
O.
|
(qizil)
Fe,0H)’
temir
gidroksidi
rv -
2 0 H <3ora)
havo^-suv O
1
|
|
'jp—jjj' * _ ✓
anod
k a to d ( - )
10.16-rasm. Temirning suvdagi korroziyasi.
Korroziya turlari
Korroziyaning ikki turi mavjud:
-
Kimyoviy -
quruq gazlar va elektrolit boMmagan suyuqliklar
ta’sirida (benzin, oltingugurt, neft, suyuqlik tortilgan tuzlardan) yemirilish;
-
Elektr
kimyoviy -
elektrolitlarning suvdagi eritmasi (kislota,
ishqor, va tuzlar) ta’siridan yemirilish;
10
.2-jadval
M etallarning korroziyaga chidamliligi
№
