Candida cylindrical
Mucor mihei
Rhizoapus sp.
Glyukooksidaza
Aspergillus niger
Penicillium
amagaskiense
Penicillium vitale
Penicillium notatum
Katalaza
Aspergillus sp.
Deasetilaza
Aspergillus sp.
Aspartaza
Escherichia coli
Fumaraza
Escherichia coli
Penisillinamidaza
Escherichia coli
Pivo và vino tàyyorlàshdà solod o’rnigà zàmburug’ning àmilàzà fårmånt pråpàràtidàn
foydàlànilàdi. Bu ishlàb chiqàrishni àrzonlàshtiràdi và qàllà hàràjàtini kàmàytiràdi. SHungà
o’õshàsh àmilàzà eriydigàn kràõmàl, dåkstrin olish uchun hàm ishlàtilàdi. Àmilàzà fårmånti bilàn
bårilgàn, sàbzàvot và måvàlàrdàn olingàn màhsulotlàr o’zining tàrkibidà ko’p miqdordà qànd
moddàlàri sàqlàydi và yaõshi hàzm bo’làdi, àyniqsà, bu bolàlàrgà foydàlidir.
Non và non màhsulotlàri tàyyorlàshdà àmilàzà xàmirni àchishini tåzlàshtiràdi và nonning
sifàtini yaõshilàydi. Konditår sànoàtidà àchitqi zàmburug’ining invårtàzàsidàn (sàxàrozàsi)
foydàlànilàdi, sàxàrozàni glyukozà và fruktozàgà àylàntirib båràdi, u sàxàrozàni yuqori miqdoridà
kristàllànishining oldini olàdi.
Zàmburug’làrning påktinàzàsi måvà và uzum shàrbàtini tindirish uchun ishlàtilàdi. Vino
ishlàb chiqàrishdà uzum shàrbàti chiqish miqdorini ko’pàytirish uchun và kofå ishlàb chiqàrishdà
qo’llànilàdi. Glyukoàmilàzàdàn pivo tàyyorlàsh sànoàtidà pivodàn dåkstrin qoldig’ini tozàlàsh
uchun ishlàtilàdi. Glyukoizomåràzà sàxàrozàni o’rnigà glyukozà-fruktozàli shàrbàt olishdà
foydàlànilàdi.
Làktozà, làktozàsiz sut olish uchun ishlàtilàdi. Làktozàlàr yordàmidà tàrkibidà ko’p miqdordà
làktozà bo’lgàn sut zàrdobidàn qànd (glyukozà, gàlàktozà) olinàdi. Zàmburug’làrni
glyukozàoksidàzàsi kàttà àhàmiyatgà egà, chunki bulàr oziq ovqàt màhsulotlàrini glyukozà
qoldig’idàn và molåkulyar kisloroddàn ozod qilàdi và bu bilàn ulàrni sàqlàsh muddàtini o’zàytiràdi.
Glyukozàoksidàzàni tuõum kukunigà, màyonåzgà, pivogà ulàrni uzoq muddàtgà sàqlàsh
uchun mà’lum miqdordà qo’shilàdi. Bu fårmånt yordàmidà àskàrbin kislotàsining (S-vitàmin)
oksidlànishi såkinlàshàdi.
Sållyulozà pråpàràtidàn kàrtoshkàni qàndlàshtirishdà, kàrtoshkà và g’àllàdàn kràõmàl olishdà,
suv o’tidàn àgàr-àgàr chiqàrishni ko’pàytirishdà, sàbzàvot pàstàsi tàyyorlàshdà, sitrus måvàlàri
qobig’ini àjràtishdà foydàlànilàdi. o’simlik sållyulozàsini qàndgàchà pàrchàlàshdà ishlàtilmoqdà.
Mikroorgànizmlàrdàn olingàn protåolitik fårmåntlàr pishloq tàyyorlàshdà, uni quyuqlàshtirish
uchun ishlàtilàdigàn rånin o’rnini
bosishi mumkin, kåyinchàlik ulàrdàn go’shtni yumshàtish
(tåndirizàsiya) uchun foydàlànilà boshlàndi. Bundàn tàshqàri, bàliq tuzlàngàndà uning pishishini
tåzlàtish, vino và pivo tàyyorlàshdà ishlàtilmoqdà.
Lipàzà sutni quruq holdà ishlàb chiqàrishdà o’z o’rnini topgàn, pishloq tàyyorlàshdà,
uning
pishishini tåzlàshtirish uchun, pishloqqà màõsus tà’m và yoqimli hid bårish uchun ishlàtilàdi.
To’qimàchilik sànoàtidà mikroorgànizmlàrning fårmåntlàri zig’irning sàmonigà ishlov bårib,
undàn tolà olish uchun ko’pdàn båri và kång qo’llànib kålinmoqdà. Zig’irni nàmlàsh jàràyonidà
ishtirok etàdigàn àsosiy mikroorgànizm sifàtidà
Clastridium turkumigà kiruvchi ànàerob bàktåriya
tàn olingàn. Nàmlàsh vàqtidà kåtàyotgàn jàràyondà zig’ir sàmonidàn påktin moddàsi pàrchàlànàdi
và uning tolàsi àjràlib chiqàdi.
Tåri ishlàb chiqàrish sànoàtidà mikrob protåàzà fårmånti tårini oshlàshdà và uni
màyinlàshtirishdà ishlàtilàdi. Tàrkibidà protåàzà và lipàzà bo’lgàn komplåks pråpàràtni ishlàtish
nàtijàsidà jàràyon tåzlàshàdi và yuqori sifàtli jun olish imkoniyati vujudgà kålàdi.
YUvish vositàlàri ishlàb chiqàrishdà mikrob fårmåntlàri kång miqyosdà qo’llànilmoqdà.
Odàtdà ulàrgà protåolitik, àmiliolitik và lipolitik fàollikkà egà bo’lgàn
Bac.subtilis fårmåntlàri
qo’shilàdi. Pråpàràtlàr sirtqi fàol moddàlàr bilàn birgàlikdà ishlàtilàdi. Tàrkibidà fårmånt bo’lgàn
yuvish vositàlàri yuvish muddàtini qisqàrtiràdi, to’qimàlàrni sàqlànish qobiliyatini o’zàytiràdi,
chunki yuvish 40-60
0
S dàn oshmàgàn hàroràtdà olib borilàdi.
Fårmåntlàrni qishloq õo’jàligidà qo’llànilishi ikki yo’nàlishdà olib borilmoqdà:
1. hàyvonlàrni ozuqàsidà foydàlànilàdi.
2. fårmånt bilàn ozuqàgà ishlov bårib, ulàrni hàzm bo’lishini oshirilàdi.
