Biznesni tashkil etish va yuritish




Download 9,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet60/123
Sana21.02.2024
Hajmi9,99 Mb.
#160065
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   123
Bog'liq
2.Biznesni tashkil etish va yuritish Mosayeva Intizorxon Nishonovna Восстановлен

hisobvarag‘i — bank hisobvarag‘i shartnomasini tuzish orqali bank mijoz 
(hisobvaraq egasi) hisobvarag‘iga kelib tushgan pul mablag‘larini qabul qilish va 
kiritib qo‘yish, mijozning hisobvarag‘idagi tegishli mablag‘larni o‘tkazish va 
berish hamda hisobvaraq bo‘yicha boshqa operatsiyalarni amalga oshirish 
to‘g‘risidagi topshiriqlarni bajarish vazifasini o‘z zimmasiga olishi natijasida bank 
va mijoz o‘rtasida vujudga keladigan munosabatlarni amalga oshirish vositasidir. 
2. Mijozlar banklarda quyidagi turdagi hisobvaraqlarni ochishlari mumkin: 
(a) 
talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari; 
b) jamg‘arma depozit hisobvaraqlari; 
v) muddatli depozit hisobvaraqlari; 


d) boshqa depozit hisobvaraqlari 
Xo‘jalik yurituvchi subyektning davlat ro‘yxatidan o‘tganidan so‘ng 
birinchi marta milliy valyutada ochgan talab qilib olinguncha depozit 
hisobvarag‘i uning asosiy talab qilib olinguncha depozit hisobvarag‘i (bundan 
keyingi o‘rinlarda asosiy hisobvaraq deb yuritiladi) hisoblanadi. Xo‘jalik 
yurituvchi subyekt asosiy hisobvarag‘ini ochgandan keyin milliy va chet el 
valyutasida ochadigan barcha talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari uning 
ikkilamchi hisobvaraqlari hisoblanadi. 
Yuridik va jismoniy shaxslar o‘zlariga hisob-kitob va kassa xizmatlarini 
ko‘rsatish uchun banklarni mustaqil ravishda tanlaydilar hamda bir yoki bir 
necha banklarda milliy va chet el valyutasidagi talab qilib olinguncha depozit 
hisobvaraqlari, shuningdek, jamg‘arma, muddatli va boshqa depozit 
hisobvaraqlarini ochish huquqiga egalar. 
) talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari; 
b) jamg‘arma depozit hisobvaraqlari; 
v) muddatli depozit hisobvaraqlari; 
d) boshqa depozit hisobvaraqlariMarkazlashgan mablag‘lar hisobidan kapital 
qurilishni moliyalashtirish uchun yagona buyurtmachiga har bir qurilish obyekti 
bo‘yicha alohida ikkilamchi talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlar ochiladi. 
Mijozlar tomonidan bank hisobvaraqlari ochilayotganda, bank hisobvarag‘i 
shartnomasi (jismoniy shaxslarning omonati bo‘yicha bank omonati shartnomasi) 
tuziladi. 
Bank hisobvarag‘i shartnomasi (jismoniy shaxslarning omonati bo‘yicha bank 
omonati shartnomasi) bank va uning mijozlari o‘rtasida tuzilgan shartnomaga 
asosan yozma shaklda yoki masofadan xizmat ko‘rsatish tizimlari orqali oferta 
shartnomasini tasdiqlash orqali amalga oshiriladi. 
Bank hisobvarag‘i shartnomasi (jismoniy shaxslarning omonati bo‘yicha bank 
omonati shartnomasi) bo‘yicha yuzaga keladigan munosabatlar O‘zbekiston 
Respublikasining Fuqarolik kodeksi va boshqa qonunchilik hujjatlari bilan 
tartibga solinadi. 
Bank hisobvarag‘i shartnomasida bank mijozning hisobvarag‘iga kelib 
tushayotgan mablag‘larni hisobvaraqqa kirim qilish va uni kiritib qo‘yish, 
mijozning hisobvaraqdagi mablag‘larni tasarruf etish borasidagi topshiriqlarini 
ijro etish shartlari, bu boradagi mijoz hamda bank huquqlari va majburiyatlari, 
bank xizmatlari uchun to‘lanishi lozim bo‘lgan komissiyalar hamda boshqa 
shartlar belgilab olinadi. 
Bank hisobvarag‘i shartnomasida mijozlarning bank hisobvarag‘iga kelib tushgan 
mablag‘larni kiritib qo‘yganlik uchun (kredit aylanmasi uchun) vositachilik haqi 
undirish borasida shart belgilanishi taqiqlanadi. 
Kichik tadbirkorlik subyektlari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Davlat 
budjetiga ularning hisobvaraqlaridan soliqlar va yig‘imlarni to‘lashda banklar 
xizmatlari uchun to‘lovlar undirilmaydi. 


Banklar tomonidan tadbirkorlik faoliyati subyektlaridan hujjatlarga muhr qo‘yish 
yoki hujjatlarni muhr bilan tasdiqlashni talab etish taqiqlanadi. 
Mijozlar tomonidan hisobvaraqlar ochish uchun bankka mazkur Yo‘riqnomada 
ko‘zda tutilgan hujjatlar taqdim qilingan kundan so‘ng, banklar keyingi ish 
kunidan kechiktirmay, agar qonunchilik hujjatlarida boshqacha hollar nazarda 
tutilmagan bo‘lsa, ularga hisobvaraqlar ochishlari shart. 
Hisobvaraqlar ochish uchun hujjatlar mijozning imzolar namunalari va muhr izi 
qo‘yilgan varaqchasida ko‘rsatilgan yoki mijozning ishonchnomasi asosida vakil 
qilingan shaxslar tomonidan shaxsan taqdim qilinadi, ta’sischilari O‘zbekiston 
Respublikasi rezidenti bo‘lgan yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlarni 
davlat ro‘yxatidan o‘tkazish jarayonida masofadan turib hisobvaraq ochish 
holatlari bundan mustasno 
2015 yil 20 avgustdagi O’RQ–391-son «O’zbekiston Respublikasining ayrim 
qonun hujjatlariga xususiy mulkni, tadbirkorlik sub’ektlarini ishonchli himoya 
qilishni yanada kuchaytirishga, ularni jadal rivojlantirish yo’lidagi to’siqlarni 
bartaraf etishga qaratilgan o’zgartish va qo’shimchalar kiritish to’ғrisida»gi 
Qonunga muvofiq Markaziy bank Boshqaruvining qarori (Adliya vazirligi 
tomonidan 2015 yil 15 sentyabrda 1948-10-son bilan ro’yxatdan o’tkazilgan) bilan 
O’zbekiston Respublikasi banklarida ochiladigan bank hisobvaraqlari to’ғrisidagi 
Yo’riqnomaga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritildi.
Aniqlashtirilishicha, hisobvaraqlar ochish uchun banklar tomonidan 
Yo’riqnomada ko’zda tutilgan hujjatlardan boshqa qo’shimcha hujjatlarni 
talab
qilish taqiqlanadiIlgari qonun hujjatlarida belgilangan hollarda 
qo’shimcha hujjatlarni talab qilish imkoniyati nazarda tutilgandi.
 
Shunday 
me’yor chiqarib tashlandiki, unga ko’ra yuridik
 
shaxslar o’z 
asosiy hisobvaraғini ochgandan keyin 
boshqa banklarda milliy va chet el valyutasidagi
 
ikkilamchi talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlarini ular hisobga qo’yilgan 

Download 9,99 Mb.
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   123




Download 9,99 Mb.
Pdf ko'rish