19
3-avlod, 1970 yillar; yarimo‘tkazgichli kichik va o‘rta integral sxemalardagi
kompyuterlar (bitta g‘ilof ichida yuzlab – minglab tranzistorlar joylashtirilgan).
Integral sxema – maxsus vazifalar uchun mo‘ljallangan
elektron sxema, u yaxlit
yarimo‘tkazgichli kristal sifatida bajarilgan bo‘lib, o‘zida katta sondagi aktiv
elementlarni (diod va tranzistorlarni)
birlashtiradi
;
4-avlod, 1980-90 yillar; katta va juda katta integral
sxemalardagi kompyuterlar,
ularning asosiysi – mikroprotsessorlar (bitta kristalda o‘n mingta’lab – millionlab
aktiv elementlar mavjut). Katta integral sxemalarda aktiv elemantlar shunchalik
zich joylashtirilganki, 1-avlod kompyuterining barcha elektron qurilmalari 100 –
150 m
2
maydonni egallagan bo‘lsa, xozir 1,5 – 2 sm
2
maydonni
egallovchi bitta
mikroprotsessorga joylashtirilgan. Juda katta integral sxemalardagi aktiv
elementlar o‘rtasidagi masofa 0,032 – 0,11 mikronni tashkil etadi (solishtirish
uchun, odamning soch tolasining qalinligi bir necha o‘n mikronga teng).
5-avlod, xozirgi vaqt (2015...); bir necha o‘nlab parallel ishlovchi
mikroprotsessorlardan
tashkil topgan kompyuterlar, ular yordamida bilimlarga
ishlov berishning samarali tizimlarini qurishga imkoniyat mavjut; parallel
tarkibli
juda murakkab mikroprotsessorlarda bajarilgan kompyuterlar bir vaqtning o‘zida
dasturning o‘nlab ketma-ket ko‘rsatmalarini bajara oladilar.
6-avlod va keyingilari: yalpisiga parallellashtirilgan va
neyron tarkibdagi
optoelektron
kompyuterlar, ularda ko‘p
sonli
murakkab bo‘lmagan
mikroprotsessorlarning taqsimlangan tarmoqli bo‘lib, neyronli biologik tizimning
modeli kabidir.
Kompyuterlarning xar bir keyingi avlodi o‘zining oldingi avlodiga nisbattan
jiddiy yaxshi ko‘rsatgichlarga ega bo‘ladi. Kompyuterlarning unumdorligi va
barcha xotirasining sig‘imi odatda birnecha o‘n marotaba ortiq.
