269
qancha ko'p pishitilsa, sopolning sifati shuncha yaxshi bo'ladi.
Kulolchilikda asosiy qurol kulolchilik charxi, usta unda idishlar
tayyorlaydi va ularga shakl beradi. Tayyorlangan idishlar quritilib,
xumdonda qizdiriladi. Idishlarning turlariga qarab xumdonlar ham
turlicha (katta-kichik) bo'lishi mumkin. Sirlanadigan idishlar
sirlangandan so'ng yana bir bor xumdonda qizdiriladi. Odatda, kulollar
ma'lum idishlar ishlab chiqarish bo'yicha ixtisoslashgan bo'ladilar.
Kulolchilik O'zbekistonning hamma joyida uchraydi. Ammo
badiiy buyumlar yaratishda eng yirik markazlardan Rishton, G'jduvon,
Shahrisabz, Xiva, Xonqa, Samarqand, Toshkent qadimdan mashhur
bo'lgan. Masalan, G'ijduvon sopol idishlari o'zining rang-barangligi,
pishiqligi va qatlamliligi bilan ko'zga tashlanadi. Ularda xatlami
uslubida to'q jigar rang, fonida yashil, to'q sariq, to'q ko'k va qizil
g'isht rangli naqshlar bir necha qatlamda berilgan bo'lib,
bo'rtirilgandek seziladi.
Rishton kulollari yaratgan sirli idish va sopol buyumlar o'zining
nozik va murakkab naqshlari, bo'yoqlar koloriti, ayniqsa, och ko'k
kobalti va feruza rangli bir necha ohangligi bilan ajralib turadi.
Hozirgi Rishton buyumlaridagi qalami uslubida yaratilgani naqshlar
yirik va dekorativ xildagi ornamentli.