A raliyagullilar tartibi (A raliales). A pium lar (Apiaceae)




Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet97/118
Sana23.11.2023
Hajmi3,97 Mb.
#104324
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   118
Bog'liq
Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov M

A raliyagullilar tartibi (A raliales). A pium lar (Apiaceae) 
yoki soyabonlar (U vbelliferae) oilasi
Bu oila 300 avlod va 3000 dan ortiq tum i o ‘z ichiga oladi. Va- 
killariga, asosan, o ‘tsim on o ‘simliklar, b a ’zi chala buta va buta 
o ‘sim liklar kiradi. 0 ‘tsim on turlari, asosan, Shim oliy yarim shar- 
ning o ‘rta m intaqasida, chala buta va buta turlari esa tropik va sub- 
tropik m intaqalarda o ‘sadi.
Bu oilaga taalluqli o ‘sim liklam ing bargi poya va shoxlarda nav- 
bat bilan joylashgan, yonbargchasiz, am m o poyani ozm i-ko‘pm i 
o ‘rab oladigan qini b o ‘ladi. Barg plastinkasi butun yoki qayta- 
qayta chuqur kertiklar bilan b o ‘laklarga b o ‘lingan. Poyasi, odat- 
da, qovoq, bir necha b o ‘g ‘im esa b o ‘g ‘im oraliqlarga b o ‘lingan. 
Gullari mayda, soyabonsim on to ‘pgullarga to ‘planadi. M urakkab 
soyabonning asosi gul yonbargchalardan iborat um um iy o ‘rovi b i­
lan o ‘ralgan, shuningdek, undagi soyabonchalam ing har birining 
ost qismi o ‘z holicha alohida o ‘rovchalar bilan o ‘ralgan. Q ‘rov va


o ‘rovchalam ing shakli, kattaligi ham da bu o ‘rovlam ing joylashishi 
muhim sistem atik belgilardan hisoblanadi.
Soyabonguldoshlam ing gullari ikki jinsli, b a ’zan bir jin sli (ikki 
uyli, bir uyli), to ‘g ‘ri tuzilishli ( aktinom orf), gul kosachasi, chang- 
chisi 5 ta, u ru g‘chisi 2 ta bargchadan iborat. Juda redutsiyalangan, 
kosachasi 5 - 4 tishli, gultojisi 5 tojbargli.
Gul tugunchasi ostki b o ‘lib, 2 ustunchaH va 2 uyali. H ar bir us- 
tunchaning ost tom oni shiradoni bilan o ‘rab olingan.
G ulda changchi oldin, urug‘chi keyin yetiladi. Guli chetdan ha- 
sharotlar yordam ida changlanadi.
M evasi k o ‘p u rug ‘li yoki osilm a m evachadan iborat (osilm a 
m eva deyilishiga sabab m eva pishgandan keyin ikki pallaga ajralib, 
bitta bandiga ilinib osilib turadi).
Soyabonguldoshlam ing k o ‘pi sabzavot va xushbo‘y o ‘sim lik 
b o ‘lganligi sababli katta am aliy aham iyatga ega. Bunday o ‘sim liklar 
jum lasiga quyidagilar kiradi: sabzi (D aucus sativa), zira (Carum
carvi), kashnich (Coriandrum sativum ), ukrop (selderey) (A pium
graveolens).

Download 3,97 Mb.
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   118




Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



A raliyagullilar tartibi (A raliales). A pium lar (Apiaceae)

Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish