UDK: 581 (070)
28.5
M99
Taqrizchilar: Farg‘ona Davlat universiteti ekologiya kafedrasi.professori,
biologiya fanlari doktori G‘. Hamidov;
Andijon Davlat universiteti ekologiya va botanika kafedrasi
mudiri, biologiya fanlari nomzodi N. Noraliyeva.
Qishloq va suv xo'jaligi tarmoqlari, agronomiya, o‘simliklar himoyasi,
qishloq xo‘jalik
mahsulotlarini yetishtirish, saqlash va ulami dastlabki qayta
ishlash texnologiyasi, kasbiy ta’lim yo‘nalishlari talabalari uchun o'quv
qo‘ llanma.
t—
^JW N 6A N OAVUTl
UNIVERSITETI
I
^ЬЬогоЬгш.
BBK 28.5ya722
----Ofoy»9urt
markarl I
ISBN-978-9943-330-51-1
© “YANGI NASHR” nashriyoti, 2010- yil
SO Z B O S H I
M ustaqil 0 ‘zbekiston Respublikasi shaxdam qadam lar bilan
rivojlanib borm oqda va barcha sohalarda ulkan o ‘zgarishlar yuz
bermoqda. Ayniqsa,
maktablar, o ‘rta m axsus o ‘quv yurtlari va oliy-
gohlarda o ‘qitish usullari yangilanib o ‘quv jarayoniga tezkorlik
bilan texnik vositalar kiritilm oqda va kom puterlashtirilm oqda. Ay
niqsa, “Ta’lim to ‘g ‘risida”gi Qonun va “Kadrlar tayyorlash” Milliy
dasturi yaratilishi ta’lim sohasidagi qator m uam m olam i yechish va
ulami tubdan isloh qilish, yuksak m a’naviy va axloqiy yuqori
mala-
kali kadrlar tayyorlashda yangi .imkoniyatlar eshigini ochib berdi.
O liygohlarda o ‘qitish tartiblarining o ‘zgarib borayotganligi sa-
babli o ‘qitiladigan adabiyotlarga b o ig a n talablar ham ortib bor
m oqda va ulam ing yangilarini yaratish talab etilm oqda.
M azkur qoMlanma 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o ‘rta m ax
sus ta ’lim vazirligi tom onidan tasdiqlangan dasturga muvofiq
qishloq x o ‘jalik oliy o ‘quv yurtlarining agronom iya, o ‘sim liklam i
him oya qilish, qishloq x o ‘jalik
m ahsulotlarini yetishtirish, saqlash
va ularni qayta ishlash texnologiyasi, fen u er x o ‘jaliklarini boshqa-
rish, m eva-sabzavotchilik m utaxassisliklari b o ‘yicha ta ’lim olayot-
gan talabalar uchun yozilgan. U shbu q o ‘llanmani
yozishda olib
borilgan k o ‘p yillik ish tajribalariga asoslanildi va botanikaga oid
adabiyotlardan foydalanildi.
Q ishloq x o ‘jalik oliy o ‘quv yurtlarida o ‘qitiladigan botanika
kursi, aslida, o ‘sim likshunoslikning nazariy asosi hisoblanadi.
Shuning uchun boTajak o ‘sim likshunos, b o g ‘bon va o ‘rm onshunos
agronom lar o ‘qish davom ida kelajakdagi amaliy faoliyatlari uchun
doim o zarur b o ‘ladigan o ‘sim liklam ing m orfologik, anatom ik
qonuniyatlari va tasniflar birliklari bilan
tanisha borishlari har ji-
hatdan foydalidir. Biz bu borada um um iy botanika kursini eng
m uhim mahalliy, m adaniy va yovvoyi o ‘sim liklam ing aniq misoli-
da o ‘rganishni tavsiya qilamiz hamda nazariyaning
amaliyot bilan
bogManishni mustahkamlash oliy maktabni birmuncha yaqinlashti-
rish usullaridan biri deb hisoblaymiz.
Botanikaning anatomiya va morfologiya boMimlarida talaba-
lar, asosan, botanik tushunchalar va laboratoriya jihozlari bilan
tanishadi. M ashg‘ulot darsida chizilgan
rasmlar birinchi darajali
ahamiyatga ega bo‘lib, talabalar rasmlar orqali mavzuni yaxshi
o ‘zlashtirishadi hamda rasm talabaning bilimini nazorat qilib bo-
rishga xizmat qiladi.