skopning kichik qilib ko‘rsatadigan
obyektivi orqali qaralganda, piyoz
pardasining yonma-yon joylash-
gan, cho‘ziq,
rangsiz hujayralardan
iborat ekanligi ko‘rinadi. Mikro-
skopning katta qilib ko‘rsatadigan
obyektivi orqali qaralganda esa,
uning juda yupqa p o ‘st bilan qop-
langanligi
va ichida vakuola, sito-
plazma, yadro borligini ko‘ramiz.
Yadro
hujayra
o‘rtasida
yoki
po‘stiga yaqin o‘rnashgan boMadi
4~rasm- p‘y°z
po'stining hujayrasi:
( 4 _
1 - hujayra qobig'i; 2 - sitoplazma; 3 -
vakuolalar; 4 - yadro va yadrochalar.
Agar mikropreparatdagi suv o ‘r-
niga kaliy yodi ( J - К J)
eritmasi tomizilsa, hujayraning qismlari
yana ham aniq ko‘rinadi, chunki reaktiv ta ’sirida hujayraning yadro
va sitoplazmasi sarg‘ayadi. Buning uchun shisha tayoqcha yoki pi-
petka (tomizg‘ich) bilan eritmadan bir tomchi qoplagich oynaning
o ‘ng
tomoniga tomiziladi, qoplagich oynaning chap tomoniga esa
filtr qog‘oz b o ‘lakchasi qo‘yiladi. Filtr qog‘oz qoplagich oyna beti-
dan suvni shimib oladi. Shundan suv o ‘miga J - К J eritmasi kiradi.
Sitoplazmani aniq ko‘rish uchun hujayra tashqarisidagi suv
tarkibining konsentratsiyasi biroz yuqori qilinsa, sitoplazmada
joylashgan hujayra shirasining tarkibidagi
suv tashqariga chiqa-
di, natijada hujayra shirasi kichrayadi, shunga bog‘liq holda si
toplazma ham qobiqdan qochadi, ya’ni plazmliz bo ‘ladi. Agarda
suv konsentratsiyasi pastrOq bo‘lsa, sitoplazma hujayra o ‘rtasiga
dumaloq bo‘lib yo‘naladi, agarda konsentratsiya yuqori bo‘lsa, bir-
biri bilan bog‘langan
ikkita tomchiga aylanadi, bu tomchilar esa
ingichka gextaina bilan qobiqqa bog‘lanib turadi.
