|
Цьу \ / М. M o‘minov, A. Mamadaliyev, A. To‘xtaboyev botanikadan amaliy mashg‘ulotlarBog'liq Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov M 0 ‘simliklar hujayrasidagi
xloroplastlarni o‘rganish
Kerakli asbob va materiallar: mikroskop, lupa, stakan, buyum
oynasi, qoplagich oynalar, funariya y o ‘sini.
Umumiy tushuncha. Xloroplastni o ‘simlikning barcha yashil
qismlarida ko ‘rish mumkin. Bu plastida tarkibida xlorofill (yas
hil), korotin (qizil) va ksantofil (sariq) ranglardan iborat pigmentlar
bo ‘ladi. 0 ‘simliklarda fotosintez-assimilatsiya natijasida xlorofil
S55 N ,, 0 5 N4 Mg vujudga keladi. Fotosintez hodisasini K. A. Ti-
miryazev kashf etgan. Fotosintez hodisasi natijasida eng avval bir-
lamchi shakar, so‘ngra kraxmal vujudga keladi. Eng oddiy fotosin
tez hodisasini quyidagi formula bilan ko ‘rsatish mumkin:
6Co2+ 6H20 + 674 kal = C6H 12Oft + 6 0 2
Ish tartibi. Funariyaning bitta yashil bargini pinset bilan olib,
buyum oynasi o ‘rtasidagi suvga joylashtiriladi va usti qoplagich
oyna bilan yopiladi. Funariyaning bargi bir qavat hujayradan iborat
bo‘lganligi uchun mikroskopda yaxshi ko‘rinadi.
Tayyorlangan mikropreparat mikroskopda k o ‘rib o ‘rganiladi.
Barg, asosan, bir-biri bilan zich
joylashgan parenxima va qisman
prozenxima hujayralaridan tash-
kil topgan.
Mikroskopning katta raqam-li
(40x) obyektivida yo‘sin bargin-
ing bir necha hujayralari diqqat
bilan o ‘rganiladi. Flujayra po‘sti
yupqa, rangsiz va yaltiroq bo ‘lib,
uning ichki protoplasti-ni o ‘rab
turadi. Hujayra ichida rangsiz si-
,
, .
,
,
i . i
xromoplastlar: a)chetanhujayrasiningmevasida;
toplazma, bir necha xloroplastlar [,)
sabzi ildizmevasining hujayrasida; 3 - trades-
va yadro joylashgan. Xloroplast-
kantsiya bargi qobig'idagi leykoplastlar.
3
5- rasm. Plastidalar:
1 - mayda kraxmal dona chali xloroplastlar; 2 —
lar, asosan, linzasimon bo‘ladi; hujayra o ‘rtasidagilari ko‘pincha
doirasimon - yuma-loq shaklda, chetdagilari esa ellipssimon - oval
shaklda ko‘rinadi. (5- rasm).
|
| |
